Πολύς κόσμος νομίζει ότι “Βούδας” είναι το όνομα του θεού, όπως ο Αλλάχ στο Ισλάμ. Όμως “Βούδας” στα Σανσκριτικά σημαίνει “φωτισμένος”, αυτός που από το σκοτάδι της πλάνης πέρασε στο φως της αυτοσυνειδησίας. Ο Glasenapp γράφει σχετικά : «Η ιδιαιτερότητα ενός βούδα είναι ότι έχει αποκτήσει τη γνώση με δικές του δυνάμεις , δηλαδή ούτε μέσω θείας αποκάλυψης ούτε μέσω της μελέτης ιερών κειμένων ούτε μέσω της διδασκαλίας ενός διδασκάλου». Ο ίδιος ο Βούδας είπε για τον εαυτό του: «Εγώ έχω κατακτήσει κάθε νίκη. Δική μου είναι η σοφία. Σαν εμένα δεν υπάρχει άλλος κανένας σε όλους τους κόσμους των θεών και των ανθρώπων. Δεν υπάρχει κανένας ισότιμος με μένα, εγώ έφθασα στη νιρβάνα. … Από μόνος μου έφθασα στη γνώση. Για ποιον να πω ότι είμαι μαθητής του, επομένως; Εγώ δεν έχω κανένα διδάσκαλο, είμαι ο ασύγκριτος διδάσκαλος». Αυτό είναι εξάλλου το στίγμα του βουδισμού, το ότι η γνώση θεωρείται ως ο δρόμος για τη σωτηρία.

Θα πρέπει να σημειωθεί καταρχάς ότι η ιστορία των πρώτων χρόνων του βουδισμού καταγράφτηκε πολλούς αιώνες μετά από τη γέννησή του. Γι’ αυτό σήμερα είναι σχεδόν αδύνατο να ξεχωρίσει κανείς τι είναι ιστορική πραγματικότητα και τι μύθος, πράγμα που όμως είναι αδιάφορο για τον πιστό βουδιστή. Επίσης ο βουδισμός διαφέρει ανάλογα με τις τοπικές παραδόσεις των χωρών όπου εξαπλώθηκε, με τις οποίες συγχωνεύτηκε. Όπως είδαμε τον 6ο αιώνα π.Χ. στην Ινδία εμφανίστηκαν πολλά κινήματα που στόχευαν στη μεταρρύθμιση του βραχμανισμού. Δύο από αυτά τα κινήματα που επέζησαν του χρόνου είναι ο τζαϊνισμός και ο βουδισμός. Ιδρυτής του δεύτερου ήταν ο Σιντάρτα Γκαουτάμα (Siddharta Gautama) που γεννήθηκε πιθανότατα το 563 π.Χ. και σύμφωνα με την παράδοση πέθανε ογδόντα χρόνων. Ο πατέρας του ήταν ένας τοπικός άρχοντας Raza και ανήκε στην κάστα των πολεμιστών. Την ημέρα που γεννήθηκε ο γιος του Rahula, o Gautama εγκατέλειψε το πατρικό του για να αναζητήσει το φωτισμό και την αιτία που υπάρχει ο πόνος στον κόσμο. Επί έξι ή επτά χρόνια ο νεαρός Γκαουτάμα προσπαθούσε συνεχώς να βρει το φωτισμό ακολουθώντας τις διδαχές του τζαϊνισμού. Για χρόνια μαθήτευσε δίπλα σε δύο ερημίτες^. ύστερα μαζί με πέντε μοναχούς προσπάθησε με συνεχή νηστεία και διαλογισμό να φθάσει στο στόχο του, αλλά εις μάτην. Μία ημέρα ωστόσο συνέλαβε μία φωτισμένη σκέψη (bodhi), ότι ούτε ο υπερβολικός ασκητισμός ούτε η ικανοποίηση όλων των επιθυμιών οδηγούν στο φωτισμό, παρά μόνο η μέση οδός. Ο ενδιάμεσος Δρόμος, η αποφυγή των ακροτήτων, οδηγεί στο φωτισμό, ο οποίος ανοίγει στον άνθρωπο το δρόμο προς την ελευθερία από τη samsara.

Μετά από τρεις άγρυπνες νύχτες ο Gautama συνέλαβε τις Τέσσερις Ευγενείς Αλήθειες, που αποτελούν το θεμέλιο της διδασκαλίας του και είναι : η αλήθεια ότι παντού υπάρχει δυστυχία και πόνος^. η αλήθεια για την αιτία της δυστυχίας^. η αλήθεια ότι υπάρχει τρόπος να πάψει η δυστυχία^. και η αλήθεια ότι ο τρόπος αυτός είναι ο Μέσος Δρόμος ο οποίος οδηγεί στη νιρβάνα.

Μετά το φωτισμό του ο Gautama αποφάσισε να διδάξει και στους υπόλοιπους ανθρώπους το δρόμο για τη λύτρωση. Πάνω από σαράντα χρόνια υπηρέτησε αυτόν το σκοπό. Σιγά-σιγά γύρω του σχηματίστηκε ένας κύκλος μαθητών από μοναχούς που βρήκαν το φωτισμό όπως εκείνος. Αυτή η μοναχική κοινότητα ονομάζεται στο βουδισμό sangha και για τα μέλη της, έλεγε ο Βούδας, δεν ισχύουν πια οι κάστες, μία άκρως αιρετική άποψη για την εποχή του. Ο Βούδας δεν απέρριπτε τις κάστες, αλλά σε αντίθεση με το βραχμανισμό δίδασκε ότι σε κάθε κάστα μπορεί κάποιος να φθάσει στο φωτισμό, χωρίς να χρειάζεται να περάσει από τον ατέλειωτο δρόμο των μετενσαρκώσεων μέχρι να γεννηθεί βραχμάνος.

Μετά το θάνατο του Βούδα, οι μαθητές του συγκεντρώθηκαν και από κοινού κατέληξαν στις βασικές αρχές της διδασκαλίας. Αυτές οι αρχές καταγράφτηκαν πολύ αργότερα, περίπου το 80 π.Χ. και συγκρότησαν τον αποκαλούμενο Κανόνα Pali λόγω της κοινής γλώσσας Pali στην οποία συντάχθηκαν (σε αντίθεση με το βραχμανισμό που χρησιμοποιούσε τη Σανσκριτική, γλώσσα ακατανόητη για τον πολύ λαό). Αυτή η συλλογή διδασκαλιών ονομάζεται επίσης tripitaka και πραγματεύεται ηθικούς κανόνες, τη σωστή αγωγή και την πνευματική εμπειρία.

Βασικά οι διδασκαλίες αυτές υιοθετούν τις ινδουιστικές δοξασίες περί μετεμψύχωσης και κάρμα, αφού για το Βούδα εκεί βρίσκεται η πηγή κάθε κακού. Από την άλλη πλευρά ο Βούδας δεν αμφισβήτησε την ύπαρξη πολλών θεών και κακών πνευμάτων και την εξάρτηση των ανθρώπων από αυτά.

Ο πυρήνας της βουδιστικής διδασκαλίας συγκροτείται από τις Τέσσερις Αλήθειες που περιλαμβάνουν τη γνώση για την ανθρώπινη ύπαρξη, για την εξάλειψη της επιθυμίας, για την εξάλειψη του πόνου, και για τον Οκταπλό Δρόμο. Ή ακόμη πιο επιγραμματικά: (1) η ζωή είναι πόνος, (2) η επιθυμία είναι η αιτία του πόνου, (3) η εξάλειψη της επιθυμίας φέρνει το τέλος του πόνου και (4) ο τρόπος υπερνίκησης των επιθυμιών είναι ο Οκταπλός Δρόμος. Ο Βούδας ερμηνεύει την ανθρώπινη ύπαρξη στη βάση της πίστης στη μετεμψύχωση της πατρίδας του της Ινδίας, έστω κι αν η δική του άποψη διαφέρει ουσιαστικά από των Βραχμάνων. Σε αντίθεση με τον ινδουισμό, ο Βούδας δεν πιστεύει ότι υπάρχει η ψυχή ή ο εαυτός του ανθρώπου. Η ατομική ενότητα της προσωπικότητας είναι πλάνη και ψευδαίσθηση. Στην πραγματικότητα κάθε ον αποτελεί ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο κράμα από υπαρξιακούς παράγοντες (dharmas), ένα μη-εαυτό. Το άτομο μοιάζει στην ουσία με ένα ποταμό από dharmas που κατά τη συνεχή ροή του μεταβάλλεται αδιάκοπα και μετά το θάνατο συντίθεται σε ένα εντελώς νέο πρόσωπο.

Συνεπώς ο Βούδας δεν συμφωνεί με την ινδουιστική διδασκαλία ότι υπάρχει ένας πυρήνας του εαυτού (atman), που παραμένει σταθερός μέσα στη δίνη των μετενσαρκώσεων. Εύλογα αναρωτιέται κανείς αν ο Α που στην επόμενη ζωή ξαναγεννιέται ως Β παραμένει το ίδιο άτομο. Από μία άποψη όχι, γιατί δεν υπάρχει μία αθάνατη ατομική ψυχή που να μεταφέρεται από τον Α στον Β.

Αλλά όχι μόνο ο άνθρωπος είναι παροδικός μα και ολόκληρο το σύμπαν , αφού οτιδήποτε γεννιέται οδεύει προς τη διάλυσή του.

Τόσο ο άνθρωπος όσο και ο κόσμος συντίθενται από αμέτρητους μεμονωμένους παράγοντες, οι οποίοι σμίγουν και χωρίζουν ακατάπαυστα, όντας διαρκώς εν κινήσει. Αυτοί οι μεμονωμένοι παράγοντες δεν εμφανίζονται ούτε εξαφανίζονται αυθαίρετα, αλλά υπόκεινται στους αδήριτους νόμους του κάρμα.

Για το Βούδα ο άνθρωπος είναι αιχμάλωτος στον αέναο τροχό των μετενσαρκώσεων επειδή τον διακατέχει ακόρεστη δίψα για τη ζωή. Αυτή η επιθυμία να ζήσει είναι τα δεσμά που τον κρατούν δεμένο πάνω στον τροχό από τη μία γέννηση στην άλλη. Και επειδή αυτή η επιθυμία είναι ακόρεστη και ανικανοποίητη, τη ζωή την χαρακτηρίζει ο πόνος. Για το Βούδα η ζωή είναι συνώνυμη με τη δυστυχία. Όταν το συνειδητοποιήσει αυτό κάποιος, κάνει το πρώτο βήμα προς το φωτισμό. Μόνο από τη στιγμή που αναγνωρίζει τη ματαιότητα της ύπαρξής του, μπορεί να σπάσει τα δεσμά του και να λυτρωθεί. Η συνειδητοποίηση ότι η ζωή είναι πόνος οδηγεί στη δεύτερη αλήθεια, ότι δηλαδή με τη συνειδητοποίηση αυτήν παύει η δίψα για ζωή. Η δίψα για τη ζωή εκδηλώνεται στα τέσσερα κύρια κακά στον κόσμο: τις αισθησιακές απολαύσεις, την προσκόλληση στη ζωή, την πλάνη και την άγνοια. Αυτά τα κακά παρασύρουν το άτομο να πιστεύει ότι η ζωή είναι ωραία και αξίζει να την ζει. Εάν συνειδητοποιήσει ότι η γέννηση συνεπάγεται γερατειά, κατάρρευση και θάνατο και ξεπεράσει τα αισθήματα που τον συνδέουν με όλα αυτά, τότε έχει βρει το δρόμο για τη λύτρωση από τη samsara.

Από τη στιγμή που σβήσει η δίψα για ζωή, παύει ο κάθε πόνος, οπότε ο άνθρωπος φθάνει στο τέλος των μετενσαρκώσεων και παράλληλα στη νιρβάνα, μία κατάσταση τέλειας ψυχικής γαλήνης υπεράνω κάθε αίσθησης πόνου ή οτιδήποτε άλλου, κατακτώντας έτσι την ανεξαρτησία του από τον κόσμο της ύλης. Αυτή η κατάσταση, που είναι η τρίτη αλήθεια, περιγράφεται ως απερίγραπτη ευδαιμονία και μακαριότητα. Ο arhat, ο άνθρωπος που έχει φθάσει εκεί, δεν έχει πια επιθυμίες ούτε πάθη, δεν έχει καμία ιδιοκτησία ούτε εξάρτηση από πουθενά και το καλό ή το κακό, η ζωή ή ο θάνατος του είναι εξίσου αδιάφορα. Αυτή η αταραξία σημαίνει λύτρωση.

Αυτή είναι η θεωρία. Όσον αφορά στην πράξη τώρα, του πώς φθάνει κάποιος στη νιρβάνα, ο Βούδας ορίζει μία σειρά από ασκήσεις αυτοσυγκέντρωσης και διαλογισμού που τον βοηθούν να αποκτήσει αυτοέλεγχο και – σε ένα μεταγενέστερο στάδιο – να νεκρώσει την επιθυμία του για ζωή. Αποκλείοντας τις υπερβολές προς κάθε πλευρά, ο Βούδας προτείνει τη μέση οδό του Οκταπλού Δρόμου που συνίσταται σε μία σειρά από βήματα, τα οποία απαιτούν συνειδητή προσπάθεια, πειθαρχία και άσκηση.

Το πρώτο βήμα είναι η ορθή επίγνωση: Μ’ αυτήν εννοείται η συνειδητή γνώση των τεσσάρων αληθειών και της έννοιάς τους. Η κεντρική ιδέα είναι ότι η θέληση για ζωή συνιστά το βασικό κακό της ανθρώπινης ύπαρξης.

Το δεύτερο βήμα είναι η σωστή βούληση: Εδώ ο Βούδας απαιτεί τη συνειδητή απόρριψη κάθε μορφής απόλαυσης, πάθους και αισθησιασμού. Το ζητούμενο είναι η πλήρης απάθεια απέναντι σε κάθε είδους βιολογική ορμή.

Το τρίτο βήμα είναι η σωστή ομιλία: Ο βουδιστής οφείλει να αποφεύγει συνειδητά κάθε ποταπή, ανούσια ή προσβλητική ομιλία και να σωπαίνει όσο δεν έχει να πει κάτι που να συμβάλλει στο φωτισμό του ίδιου ή άλλων.

Το τέταρτο βήμα είναι η σωστή διαγωγή. Εδώ εννοείται πρωταρχικά η απαγόρευση του φόνου, της κλοπής και κάθε άλλης ηθικά επίμεμπτης πράξης. Ειδικότερα όμως ο βουδιστής οφείλει να είναι λιτός (π.χ. να τρώει μία φορά την ημέρα), να ζει ασκητικά (π.χ. να κοιμάται λίγο και σε σκληρό στρώμα), να περνά τον περισσότερο χρόνο διαλογιζόμενος κ.τ.ό.

Το πέμπτο βήμα είναι ο σωστός βιοπορισμός. Ο ευσεβής βουδιστής δεν μπορεί να ασκεί κάποιο επάγγελμα που στερεί την ελευθερία ή τη ζωή σε άλλα όντα, όπως η σφαγή ζώων, το δουλεμπόριο, το εμπόριο τοξικών ουσιών, αλλά και η εργασία στο τελωνείο. Αντίθετα κάθε εργασία πρέπει να αποβλέπει στο καλό του άλλου.

Το έκτο βήμα είναι η σωστή προσπάθεια. Ο πιστός οφείλει να απωθεί τις σκέψεις που τον οδηγούν σε λανθασμένα κίνητρα και με αυτοπειθαρχία να συγκεντρώνεται αποκλειστικά πάνω στον υπέρτατο σκοπό του φωτισμού.

Το έβδομο βήμα επικεντρώνεται στη σωστή έγνοια. Σκοπός είναι ο πλήρης αυτοέλεγχος των σκέψεων.

«Μία βουδιστική μέθοδος να το κάνει κανείς αυτό είναι να συγκεντρώνει το νου του στα πράγματα που τρομάζουν, αηδιάζουν ή ελκύουν κάποιον πάρα πολύ. Υπάρχουν π.χ. αυτοσυγκεντρώσεις πάνω στη βρόμα που συνίστανται στο να καθίσει κάποιος δίπλα σε ανθρώπινα λείψανα που σαπίζουν για να υπερνικήσει έτσι την επιθυμία που συνδέεται με την ανθρώπινη εμφάνιση. Ο σκοπός τέτοιων αυτοσυγκεντρώσεων είναι η βιωματική κατανόηση πως όλα τα αντικείμενα επιθυμίας δεν έχουν πραγματική διάρκεια. Επομένως, το να υποφέρεις με την ελπίδα να αποκτήσεις αυτό που δεν μπορεί πραγματικά να αποκτηθεί είναι το μέγιστο της άγνοιας. Αυτή είναι η ουσία της βουδιστικής διδαχής». (Ward McAfee)

Το όγδοο βήμα, τέλος, είναι η σωστή αυτοσυγκέντρωση, με σκοπό την εσωτερική ειρήνη και την ανάπτυξη των εσωτερικών νοητικών δυνάμεων.

Η διδασκαλία του Βούδα ήταν συνυφασμένη με το προσωπικό του παράδειγμα. Οι μαθητές του πορεύτηκαν στον ίδιο ακριβώς δρόμο και ακολούθησαν μία ζωή όλο στερήσεις ως επαίτες μοναχοί. Η μοναχική κοινότητα που ίδρυσε ο ίδιος ο Βούδας ,ή sangha, αποτελεί ακόμη και σήμερα έναν βασικό παράγοντα σε όλες τις σύγχρονες τάσεις του βουδισμού. Όποιος γίνεται μοναχός δίνει τον όρκο: “Το καταφύγιό μου είναι ο Βούδας, το dharma και η sangha”.

Μετά το θάνατο του Βούδα οι μαθητές του συνέχισαν το έργο του. Ιδιαίτερο ρόλο έπαιξε ο βασιλιάς Asoka (274-236 π.Χ.) ο οποίος μετά από μεγάλους, αιματηρούς πολέμους απέκτησε ένα αχανές βασίλειο. Η θηριωδία των κατακτητικών του πολέμων τον οδήγησε να αναζητήσει την εσωτερική ειρήνη και έτσι προσηλυτίστηκε στο βουδισμό. Έγινε ο ίδιος μοναχός και αφιέρωσε τη ζωή του στη διάδοση της θρησκείας του. Γι’ αυτόν το σκοπό έστειλε χιλιάδες βουδιστές ιεραπόστολους ως τη βόρεια Αφρική, τη Συρία και τη Μακεδονία. Έτσι η νέα αυτή θρησκεία γνώρισε μεγάλη εξάπλωση σε ένα διάστημα όχι πολύ μεγαλύτερο από 2000 χρόνια. Βέβαια, ενώ εξαπλωνόταν έχανε έδαφος αλλού, και κυρίως μέσα στην ίδια την Ινδία. Ωστόσο η διάδοσή της ήταν εντυπωσιακή και οφείλεται, εκτός από τις ιστορικές συγκυρίες, σε αρκετούς άλλους παράγοντες.

Από τους πιο σημαντικούς είναι οι εξής: Καταρχάς η ιδέα του προσηλυτισμού ή της βοήθειας προς τον συνάνθρωπο να βρει επίσης το δρόμο για τη λύτρωση αποτελεί ένα κύριο γνώρισμα της θρησκείας αυτής, πράγμα το οποίο προωθεί σημαντικά τη λύτρωση των ίδιων των ιεραποστόλων, που γι’ αυτόν το λόγο έδειξαν ιδιαίτερο ζήλο.

Επίσης ο βουδισμός πρεσβεύει τη λύτρωση για όλους – αρκεί να ακολουθούν τους αυστηρούς κανόνες του – πέρα από κοινωνικές τάξεις και κάστες. Εκτός αυτού, ο βουδισμός γνώρισε τη μεγαλύτερη ανάπτυξη σε χώρες με πρωτόγονο ή ασήμαντο πολιτισμικό υπόβαθρο. Έτσι ήταν εύκολο να επικρατήσει, καθώς όχι μόνο τον χαρακτήριζε πολυπλοκότητα φιλοσοφικής σκέψης, αλλά και συγχρόνως εισήγαγε τον σαφώς ανώτερο πολιτισμό της Ινδίας. Άλλωστε, όπως ο ινδουισμός, ο βουδισμός υπήρξε μία εξαιρετικά πολυσυλλεκτική θρησκεία που προσαρμόστηκε γρήγορα στις ιδιαιτερότητες των τοπικών πίστεων τις οποίες αφομοίωσε για να συνθέσει ένα νέο θρησκευτικό οικοδόμημα. Γι’ αυτόν το λόγο έχει μία χαρακτηριστική πολυμορφία ακόμη και σήμερα, από τη Σρι Λάνκα ως την Ιαπωνία.

Ως εκ τούτου ο βουδισμός δεν είναι μία ενιαία θρησκεία με ένα συμπαγή πυρήνα, αλλά έχει πάρα πολλά πρόσωπα, ανάλογα με τις ιδιομορφίες των λαών που τον ασπάστηκαν. Σε γενικές γραμμές γίνεται ο διαχωρισμός σε δύο κύρια ρεύματα: το Μεγάλο Όχημα ή Μαχαγιάνα (Mahayana) και το μικρό όχημα ή Χιναγιάνα (Hinayana) ή αλλιώς Τεραβάντα (Theravada). Ένα τρίτο ρεύμα είναι η σχολή Βατζραγιάνα (Vajrayana), που σήμερα αντιπροσωπεύεται κυρίως από το λαμαϊσμό για τον οποίο θα γίνει λόγος αργότερα.

Ο βουδισμός τύπου Hinayana είναι ο πιο κοντινός στην αρχική διδασκαλία των Τεσσάρων Αληθειών και του Οκταπλού Δρόμου και γι’ αυτό θεωρείται βουδιστικός φονταμενταλισμός. Στη σχολή αυτή δεν υπάρχει από πουθενά βοήθεια ή χάρη ούτε από θεούς ούτε από ανθρώπους, ο δε Gautama θεωρείται απλώς φωτεινό παράδειγμα και μέγιστος ηθικός διδάσκαλος. Η σχολή Hinayana αρνείται κατηγορηματικά τη θεοποίηση του Βούδα. Καθώς απαιτεί την αυστηρή κατά γράμμα τήρηση της διδασκαλίας, όπως είναι για παράδειγμα η αγαμία και η απόλυτη φτώχια, στην πράξη μόνο μοναχοί μπορούν να την ακολουθήσουν. Γι’ αυτό ονομάζεται εξάλλου Μικρό Όχημα, καθότι αρκεί ένα μικρό όχημα για να φέρει τους πεφωτισμένους στη νιρβάνα. Και στην παράδοση Hinayana, o Siddharta Gautama είναι ένας, αν και ο σημαντικότερος, ανάμεσα σε 28 συνολικά βούδες. Πριν από τον Gautama υπήρξαν έξι άλλοι και προσεχώς αναμένεται ο πολυθρύλητος Μαϊτρέγια (Maitreya). Επίσης η Hinayana αναγνωρίζει την αυθεντία πνευματικών διδασκάλων που ερμηνεύουν τις διδασκαλίες του βούδα.

Αντίθετα ο βουδισμός Mahayana ονομάζεται έτσι επειδή υπόσχεται τη φώτιση σε όλους τους πιστούς και όχι μόνο σε λίγα ηθικώς ανώτερα άτομα. Η σχολή αυτή έχει πιο ελαστικούς, φιλολαϊκούς κανόνες και είναι πιο αφομοιωτική απέναντι στα αλλότρια θρησκευτικά ήθη και έθιμα. Εδώ πολυάριθμα άλλα κείμενα έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα από τον κανόνα Pali επειδή δίνουν μία πιο σύγχρονη ερμηνεία στη διδασκαλία του Βούδα.

Ιδιαίτερη σημασία στην παράδοση Μαχαγιάνα έχουν οι μποντισάτβα. Είναι άτομα που βρίσκονται στην κατώτερη βαθμίδα μίας ιεραρχίας φωτισμένων όντων, τα οποία είναι κοντά στο να γίνουν βούδες μετά από μερικές ακόμη μετενσαρκώσεις. Ωστόσο αναβάλλουν τη βουδοποίησή τους προκειμένου να βοηθήσουν και άλλους να φθάσουν στο φωτισμό. Μάλιστα δεσμεύονται με όρκο ότι θα κάνουν το ίδιο στις επόμενες επαναγεννήσεις τους. Για τούτον το σκοπό ενσωματώνουν στην οντότητά τους και άλλους ανθρώπους, πράγμα που τους το επιτρέπει η πίστη ότι δεν υπάρχει εαυτός. Ένας μποντισάτβα μπορεί να δείχνει τόσο μεγάλη αυτοθυσία που να παραιτηθεί οριστικά από τη νιρβάνα, προκειμένου να εργαστεί αιώνια για το καλό της ανθρωπότητας. Έτσι ο μποντισάτβα είναι λυτρωτής, σωτήρας και επιπλέον βοηθός σε όλα τα προβλήματα της ζωής.

Ενώ στον παραδοσιακό βουδισμό τύπου Theravada οι βούδες είναι συνολικά 28, στο Mahayana θεωρούνται ισάριθμοι με τους κόκκους άμμου του Γάγγη. Επιπλέον ο Mahayana επιτρέπει πολύ περισσότερα περιθώρια στην άσκηση της τελετουργικής πλευράς της θρησκείας. Βέβαια θεωρείται καλύτερο να ακολουθεί κάποιος τις οδηγίες ενός δασκάλου παρά να λατρεύει ένα βούδα. Αλλά επειδή η λύτρωση πρέπει να είναι δυνατή για όλους, γι’ αυτό επιτρέπονται τα λατρευτικά τυπικά ως δρόμος σωτηρίας για τους λιγότερο προχωρημένους πιστούς.

Vajrayana ή Διαμαντένιο Όχημα

Vajrayana ή Διαμαντένιο Όχημα είναι το τρίτο κύριο ρεύμα στο βουδισμό το οποίο αποσχίστηκε από το Mahayana και βασίζεται στην παράδοση του τάντρα (tantra). Αν και γεννήθηκε στην Ινδία τον 7ο αιώνα μ.Χ. εξαπλώθηκε κυρίως στο Θιβέτ και στη Μογγολία. Περίπου τον 6ο αι. μ.Χ. πρωτοεμφανίστηκαν τα tantras στον ινδικό ινδουισμό. Τα tantras είναι μαγικοθρησκευτικά κείμενα τα οποία περιλαμβάνουν μαγικές φόρμουλες και πρακτικές μέσω των οποίων μπορεί κανείς να αποκτήσει παραφυσικές ικανότητες. Στον ταντρικό βουδισμό γίνεται χρήση τέτοιων υπερφυσικών δυνάμεων με σκοπό να κατακτηθεί η φώτιση. Μέσω του διαλογισμού ανοίγει ο δρόμος για την καλλιέργεια των δυνάμεων αυτών, όπου ένα σημαντικό ρόλο παίζουν επίσης οι οραματισμοί των yantras ή mandalas, η απαγγελία συγκεκριμένων mantras, και μυστικές μαγικές χειρονομίες ή κινήσεις του σώματος, τα mudras. Τα yantras αναπαριστάνουν συμβολικά την υπερκόσμια ενέργεια, έχουν δηλαδή την ίδια λειτουργία με τα mantras, με τη διαφορά ότι απευθύνονται στην όραση και όχι στην ακοή. Συνήθως συντίθενται από ομόκεντρα γεωμετρικά σχήματα, κυρίως κύκλους και τρίγωνα. Με την εκφορά των mantras, ή ιερών συλλαβών, πιστεύεται ότι επιτυγχάνεται η επικοινωνία με θεϊκά πνεύματα, με βούδες και μποντισάτβα. Ομοίως τα mudras που είναι κυρίως κινήσεις των χεριών ή των δακτύλων, συμβολίζουν διάφορους βούδες και μποντισάτβα και απελευθερώνουν τις αντίστοιχες ενέργειες.

Η ταντρική μέθοδος που αποσκοπεί στη φώτιση στο βουδισμό ονομάζεται Σύντομο Μονοπάτι, για το λόγο ότι οδηγεί το συντομότερο δυνατό στο στόχο ενέχοντας όμως παράλληλα αυξημένους κινδύνους. Επειδή οι πνευματικές δυνάμεις τις οποίες προσπαθεί να προσελκύσει ο διαλογιζόμενος δεν είναι πάντοτε καλοπροαίρετες, συνήθως συνιστάται να ασκείται μόνο υπό την καθοδήγηση ενός έμπειρου δασκάλου, λάμα ή γιόγκιν. Τους λάμα τους θεωρούν μετενσαρκώσεις ενός βούδα ή μποντισάτβα. Ο Δαλάι Λάμα, ο ανώτατος λάμα, πιστεύεται ότι είναι μία μετενσάρκωση της θεότητας Chenresin και του bodhisattva Avalokiteshvara.

Μία βασική αντίληψη στο Διαμαντένιο Όχημα λέει ότι κάθε βούδας συνοδεύεται από έναν θηλυκό πόλο, την prajna, που αντιπροσωπεύει τη σοφία. Για να φθάσει κάποιος στη νιρβάνα πρέπει να παντρέψει πρώτα μέσα του την prajna με την upaya, την αρσενική αρχή του βούδα, που είναι η ενεργή προσπάθεια για να βρει τη φώτιση. Η ένωση αυτή των αντιθέτων επιδιώκεται με τις σεξουαλικές μαγικές πρακτικές του ινδουιστικού tantra της λεγόμενης αριστερής χειρός. Στο λαμαϊσμό αυτές οι πρακτικές παίρνουν πολύ πιο ακραίες μορφές όπως θα δούμε αργότερα. Πρέπει να παρατηρηθεί όμως ότι η διδασκαλία αυτή είναι διαμετρικά αντίθετη προς τη θέση του Βούδα που ήταν αρνητική απέναντι στις γυναίκες και ιδίως απέναντι στη σεξουαλική ζωή.

Μάλιστα όταν ο αγαπημένος μαθητής του, ο Ανάντα, τον ρώτησε γιατί τέτοια απόρριψη του γυναικείου φύλου, ο Γκαουτάμα απάντησε : «Οι γυναίκες είναι κακές, φθονερές, ζηλιάρες και ανόητες». Γι’ αυτό άλλωστε με μεγάλη δυσκολία δεχόταν γυναίκες στη sangha.

Η έλξη του βουδισμού στη Δύση και η αντιπαράθεση με τον Χριστιανισμό

Λίγοι είναι οι Δυτικοί που ασπάζονται το βουδισμό στις παραδοσιακές, αυθεντικές μορφές του. Ως επί το πλείστον οι Δυτικοί βουδιστές ακολουθούν ένα προσωπικό κράμα πεποιθήσεων με βουδιστική χροιά, που «στην πραγματικότητα έχει ελάχιστη σχέση με το βουδισμό» (The World’s Religions).

Βουδιστικές ιδέες και πρακτικές έχουν περάσει περισσότερο μεταλλαγμένες παρά αυτούσιες σε πολλές εκφάνσεις της σύγχρονης Δυτικής κοινωνίας όπως είναι η ψυχοσωματική θεραπεία, το New Age κ.α.

Πολυάριθμες δημόσιες προσωπικότητες ισχυρίζονται ότι στο βουδισμό βρίσκουν απαντήσεις σε θεμελιώδη υπαρξιακά προβλήματα. Ήδη η Έλενα Μπλαβάτσκυ και ο Χένρυ Στηλ Όλκοτ της Θεοσοφικής Εταιρείας πρέσβευαν ένα βουδισμό που αποτελούσε ένα συγκρητιστικό αυθαίρετο οικοδόμημα. Υποστήριζαν δε ότι ο βουδισμός υπήρξε η «αρχέγονη θρησκεία» που περιείχε τη μυστική γνώση στην οποία μόνο μυημένοι είχαν πρόσβαση. Γενικά ο βουδισμός έχει – αρκετά δικαιολογημένα – τη φήμη ότι είναι μία «λογική θρησκεία» και ως τέτοια την αντιπαραθέτουν συχνά στο χριστιανισμό. Σε αδρές γραμμές, η έλξη που ασκούν οι βουδιστικές διδασκαλίες στη Δυτική σκέψη οφείλεται στις παρακάτω αιτίες, αν και συχνά πρόκειται περισσότερο για παρανοήσεις. Παραδείγματος χάριν, στους απηυδησμένους από τη δογματική εκκλησία Δυτικούς πολίτες φαίνεται ότι η βουδιστική sangha έχει μία πιο χαλαρή, ανεκτική σχέση με τους πιστούς από ό,τι ο κλήρος στη Δύση. Έτσι ενώ αντιμετωπίζουν το χριστιανικό ιερατείο με δυσπιστία, δέχονται πολύ πιο άκριτα την αυθεντία π.χ. ενός λάμα.

Επιπλέον, ο βουδισμός υπόσχεται με συγκεκριμένα βήματα την πολυπόθητη αυτοπραγμάτωση, αν και η αυτοπραγμάτωση στις ανατολικές φιλοσοφίες έχει μία πολύ διαφορετική σημασία από εκείνη που της δίνει η Δύση – ιδίως η Δυτική ψυχολογία – και απαιτεί πολύ μεγαλύτερες θυσίες.

Εκτός αυτού, στην Ασία από την αρχαιότητα στις περισσότερες φιλοσοφίες το ζητούμενο δεν ήταν Η Αλήθεια, αλλά περισσότερο η προσπάθεια αρμονικής σύνθεσης διαφορετικών πίστεων. Για τούτον το λόγο κάθε σύστημα υιοθετούσε ή σφετεριζόταν ιδέες από ένα άλλο, χωρίς να ενδιαφέρεται κανένας αν ήταν αλήθεια ή όχι, ή αν προέκυπταν αγεφύρωτες αντιφάσεις (The World’s Religions).

Μία τέτοια ελαστικότητα απέναντι στις ξένες αντιλήψεις είναι ιδιαίτερα ελκυστική σήμερα, την εποχή της παγκοσμιοποίησης και των πολυπολιτισμικών κοινωνιών. Όπως είναι ευνόητο όμως, η ελαστικότητα και αφομοιωτικότητα μίας θρησκείας δείχνει ότι κατά βάθος δεν την ενδιαφέρει η αλήθεια. Αλλά η ζωή του ατόμου στην αιωνιότητα εξαρτάται από τη θεϊκή αλήθεια και όχι από τις πεπερασμένες ανθρώπινες συγκρητιστικές ιδέες.

Ένα άλλο σημείο στο βουδισμό που είναι ελκυστικό για το Δυτικό άνθρωπο είναι το απλό, κατανοητό σχήμα της αμοιβής ή της τιμωρίας των καλών ή κακών έργων. Ο άνθρωπος θερίζει ό,τι σπέρνει, ενώ στον χριστιανισμό κύριο ρόλο παίζει η θεία χάρη, η οποία για πολλούς είναι μία αφηρημένη ή αφερέγγυα έννοια. Αυτό σημαίνει όμως ότι στο βουδισμό ο άνθρωπος παλεύει μόνος του με τις αδυναμίες του, χωρίς συνδρομή στην προσπάθειά του να λυτρωθεί. Ο χριστιανός γνωρίζει ότι η δικαιοσύνη του θεού είναι μεν ιερή, αλλά ότι μπορεί να υπολογίζει στην αγάπη και στο έλεός του για να γεφυρώσει το τεράστιο χάσμα που τον χωρίζει από εκείνον. Στο βουδισμό η (αυτο)λύτρωση είναι ένας μοναχικός, πολύ απαιτητικός δρόμος, στο χριστιανισμό αρκεί η αγάπη και η ζωντανή σχέση με τον Ιησού Χριστό. «Ο Χριστιανισμός θέλει να υπερβεί το φόβο του θανάτου με την αγάπη. Αντίθετα ο Βούδας ήθελε να κατακτήσει το φόβο εξαφανίζοντας της αιτία του όχι με τη βοήθεια κάποιου θείου σωτήρα, αλλά με τη δύναμη του νου να διορθώνει τα λάθη του. Αυτό πετυχαίνεται μέσω μιας νοητικής απόσπασης από όλες τις ανθρώπινες επιθυμίες, συμπεριλαμβανομένων και αυτών ακόμα για μια οικογένεια και ένα σπίτι». (Ward McAfee)

Μεταξύ άλλων ακούγεται συχνά ότι η βουδιστική ηθική με τις Τέσσερις Ευγενείς Αλήθειες είναι ανώτερη εκείνης του χριστιανισμού και ότι οι σελίδες της ιστορίας του συχνά βάφτηκαν με αίμα αθώων. Το τελευταίο είναι αλήθεια, όμως γι’ αυτό δεν ευθύνεται η χριστιανική διδασκαλία, αλλά η έλλειψη αγάπης των χριστιανών μεταξύ τους και απέναντι στους αλλόθρησκους. Ο χριστιανός όμως γνωρίζει τη συγχώρεση τόσο των δικών του αμαρτιών όσο και εκείνων των άλλων σε βάρος του, που δεν γνωρίζει ο βουδιστής. Επιπλέον ο χριστιανός είναι ρεαλιστής ως προς την υπέρβαση του κακού, αφού ξέρει ότι χωρίς τον Χριστό δεν μπορεί να ξεφύγει από το φαύλο κύκλο της αμαρτίας και του θανάτου.

Αναμφίβολα ο βουδισμός δεν έχει στην ιστορία του μαύρες σελίδες ανάλογες με του χριστιανισμού, όπως οι σταυροφορίες, η ιερά εξέταση κ.ά. Ακρότητες ωστόσο υπάρχουν και εδώ. Ένα άλλο ακανθώδες σημείο αφορά τη θέση της γυναίκας. Στο βουδισμό, όπως και στον ινδουισμό, η γυναίκα είναι ένα κατώτερο, χαμερπές ον που το μόνο που μπορεί να ελπίζει είναι να γεννηθεί κάποτε ως άνδρας. Μάλιστα όταν ο Γκαουτάμα υπό την πίεση των γυναικών της οικογενείας του και κυρίως της μητριάς του δέχτηκε να πάρει γυναίκες στην sangha, προφήτεψε ότι αυτό θα σήμαινε το πολύ σε 500 χρόνια το τέλος του τάγματός του, επειδή αυτές θα βρόμιζαν τη διδασκαλία του. Επιπλέον, στον ορθόδοξο βουδισμό Theravada, μόνο οι μοναχοί μπορούν να λυτρωθούν, ενώ όλος ο υπόλοιπος λαός όχι^. είναι δηλαδή μία θρησκεία για μία ελίτ.

Τέλος, για τον χριστιανό η ζωή δεν είναι αποκλειστικά και μόνο δυστυχία και πόνος. Απεναντίας, ο θεός της Βίβλου έστειλε τον άνθρωπο στη Γη να ζήσει ολοκληρωμένα και να κατακτήσει τη ζωή και τον κόσμο. Η δυστυχία και ο πόνος είναι συνέπειες της αποξένωσης του ανθρώπου από τον Δημιουργό του. Αλλά ο Θεός δεν απορρίπτει το δημιούργημα που έπλασε κατ’ εικόνα του, ούτε το τιμωρεί για την αποξένωσή του αφήνοντάς το να χαθεί μέσα στην ανυπαρξία, αλλά θέλει να του δώσει ζωή αιώνια. Σε σύγκριση με τη συγχώρεση και τη νέα ζωή που δίνει ο Χριστός, η νιρβάνα αποδεικνύεται μία πολύ αρνητική, απαισιόδοξη προοπτική.

Γι’ αυτό γράφει ο Γιώργος Μουστάκης: «Πιστεύουμε ότι ο βιβλικός χριστιανισμός υπερέχει σε κοινωνική διδασκαλία από το βουδισμό. Οι χριστιανοί κατηγορούν ότι το βουδιστικό κήρυγμα της «απάθειας» είναι μειωτικό της ανθρώπινης ζωτικότητας, ενώ στο χριστιανισμό το τέρμα του πολύπαθου δρόμου της αρετής και του ηθικού αγώνα δεν είναι η απάθεια και απραξία απέναντι στο καλό και το κακό, αλλά ο θρίαμβος του καλού και του φωτός πάνω στις σκοτεινές δυνάμεις του εγωισμού και της ειδωλολατρείας. Αυτές συνήθως διαφεντεύουν τον κόσμο και την ιστορία. Στη βουδιστική απάθεια απέναντι στο κακό, το ευαγγέλιο του Ιησού αντιπαραθέτει : “Θλίψεις θα έχετε εις τον κόσμον αλλά θαρσείτε, εγώ νενίκηκα τον κόσμον”». (Ιω. 16,33)

Είναι ενδιαφέρον να ακουστεί από την άλλη πλευρά η άποψη ενός Ασιάτη θρησκευόμενου, του Sundar Singh, για το βουδισμό:

«Στην πραγματικότητα το βουδισμό δεν μπορούμε να τον ονομάσουμε θρησκεία, δεδομένου ότι δεν αναφέρει τίποτα περί θεού, ο οποίος είναι το θεμέλιο και η ζωή κάθε θρησκείας. Ο βουδισμός αποτελεί ένα μείγμα ηθικής και αγνωστικισμού και επιπλέον έχει επηρεαστεί ως έναν βαθμό από τον ινδουισμό. Έτσι διατήρησε τη διδασκαλία για τη μετενσωμάτωση όπως και το νόμο του κάρμα, ενώ σε παρεκκλίνουσα μορφή επίσης τη διδασκαλία της νιρβάνα. Αλλά δεν περιέχει όπως ο ινδουισμός παράλογες διδασκαλίες σαν αυτή που μιλά για τρεις αιώνιες πραγματικότητες, την ψυχή, την ύλη και το βράχμαν ή ότι ο Θεός δεν έχει ιδιότητες και συγχρόνως έχει ιδιότητες.

Μολονότι ο Βούδας είχε [αγαθή φύση και] ανεπτυγμένη διάνοια, δεν μπόρεσε να συλλάβει την οντότητα του Θεού μόνο με τη σκέψη του. Ωστόσο ο θεόδοτος νόμος της εσωτερικής του φύσης και της συνείδησής του τον ώθησε να μεταδώσει ηθικές διδασκαλίες.

… Όπως πολλοί άλλοι ασκητές και ερημίτες που θέλησαν να λύσουν με το νου τους όλα τα προβλήματα της ζωής και ενώ επινόησαν διάφορες μεθόδους για να το επιτύχουν τελικά απέτυχαν, έτσι και ο Βούδας με την αυστηρή άσκηση και το διαλογισμό δεν βρήκε το φωτισμό. Απλώς βρήκε ορισμένες φιλοσοφικές και ηθικές ιδέες. Γι’ αυτόν το λόγο οι αναζητητές της αλήθειας οφείλουν να ανοίγουν ταπεινά την καρδιά τους στον Θεό, χωρίς να ακολουθούν κανόνες που έχουν φτιαχτεί από ανθρώπους. Γιατί μόνο με την προσευχή μπορούν να βρουν τον Θεό και να ικανοποιήσουν την πιο βαθιά επιθυμία της πνευματικής τους φύσης.

Οι βουδιστικές γραφές, ιδίως η πιο ιερή εξ αυτών, το Tripitaka, διδάσκουν ότι η προσωπικότητα και η υπόσταση της ψυχής δεν είναι αιώνια. Μπορεί να συγκριθεί με έναν ποταμό του οποίου οι σταγόνες μεταβάλλονται αέναα ή με μία φωτιά που προέρχεται από την καύση ξύλων. Επομένως η ψυχή γεννιέται από τη σύζευξη των στοιχείων και διαλύεται ή σβήνει πάλι όπως η φωτιά. Η ύπαρξη είναι ένας ύπνος χωρίς όνειρα μέχρι που μία κίνηση ξυπνάει την ψυχή και την φέρνει για μόνο λίγο χρόνο στη ζωή.

Υπάρχει στο σύμπαν ένας οικουμενικός νόμος της αιτιότητας των πράξεων και γι’ αυτόν το λόγο το καθετί που εμφανίζεται πρέπει να εξαφανιστεί ξανά. Στο βουδισμό ο φυσικός νόμος παίρνει τη θέση του Θεού, έτσι που εκτός από αυτόν το φυσικό νόμο δεν υπάρχει άλλη θεία Προσωπικότης. Για τούτον το λόγο οι βουδιστές ούτε προσεύχονται ούτε καταλαβαίνουν την έννοια της προσευχής και ποιες ευλογίες φέρνει. Ένας πολύ γνωστός βουδιστής ιεραπόστολος που συμμετείχε στο Παγκόσμιο Συνέδριο των θρησκειών στο Σικάγο, είπε κάποτε: “Ο βουδισμός δεν προσβλέπει σε κανένα θεό ή θεούς ούτε περιμένει βοήθεια από έξω… η προσευχή είναι μάταιος κόπος αφού αυτό για το οποίο προσεύχεται κάποιος κατακτάται με τη δική του την προσπάθεια. Είναι χαμένος χρόνος ο χρόνος που αφιερώνεται στην προσευχή”.

Νιρβάνα είναι ο όρος που χρησιμοποιούν οι βουδιστές για τη λύτρωση και σημαίνει την εξάλειψη κάθε επιθυμίας. Η επιθυμία είναι η αιτία κάθε κακού και κάθε πόνου, λένε, ενώ εάν μπορούμε να διώξουμε κάθε πόθο από την καρδιά μας, πόνος και δυστυχία θα εξαφανιστούν.

Εάν οι βουδιστές απέβλεπαν στην εξάλειψη μόνο των κακών επιθυμιών, όλοι οι εραστές της αλήθειας θα συμφωνούσαν τότε μαζί τους. Όμως η δική τους θεωρία είναι ότι πρέπει να διαλυθεί κάθε επιθυμία, είτε καλή είτε κακή. Κάποτε συνάντησα στην Κεϋλάνη έναν βουδιστή ηγέτη, ο οποίος είπε στη διάρκεια της συζήτησης: “Oι καλές επιθυμίες πηγάζουν επίσης από την εγωπάθεια, γιατί όταν θέλουμε να κάνουμε κάτι καλό στους άλλους έχουμε κατά νου – συνειδητά ή ασυνείδητα – την αμοιβή που μας αξίζει. Ο μόνος λόγος που ένας άνθρωπος λατρεύει έναν θεό είναι επειδή ελπίζει να ευεργετηθεί. Όσο περισσότερες εμπειρίες αποκτούμε τόσο περισσότερες επιθυμίες έχουμε και παράλληλα αυξάνονται οι φόβοι και η αίσθηση του ανικανοποίητου. Ως εκ τούτου οφείλουμε να καταπνίγουμε όχι μόνο τις κακές επιθυμίες μας αλλά και τις καλές. Και αυτή η κατάπνιξη, ο αφανισμός των επιθυμιών είναι η νιρβάνα”.

Εγώ του απάντησα τότε : “Κανένα ζωντανό ον δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς αισθήματα ούτε είναι δυνατό να ζήσει χωρίς επιθυμίες, γιατί τότε δεν θα είχε ζωή. Διότι από τη στιγμή που υπάρχουν αισθήματα, αναγκαστικά αυτά γεννούν επιθυμίες. Η ικανοποίηση κάθε φυσικής και πνευματικής επιθυμίας κατά έννομο τρόπο αποτελεί νόμο της ζωής. Όταν σκοτώνουμε τις επιθυμίες, καταστρέφουμε συνάμα τη ζωή που παράγει αυτές τις επιθυμίες. Από αυτήν τη σκοπιά ο αφανισμός της επιθυμίας θα σήμαινε αφανισμό της ζωής και όχι λύτρωση”.

Γνωρίζουμε εκ πείρας ότι δεν υπάρχει επιθυμία χωρίς στόχο. Εκείνος που δημιούργησε τις επιθυμίες δημιούργησε επίσης το υλικό για την ικανοποίησή τους, ανάλογα με την αντιληπτική ικανότητα των ανθρώπων. Εάν δεν υπήρχε το υλικό για την ικανοποίηση των αναγκών (όπως π.χ. το νερό για τη δίψα), τότε ίσως να καταλήγαμε στο συμπέρασμα ότι η επιθυμία δεν έχει αντικείμενο κι αυτό θα σήμαινε την εξόντωσή μας.

Κανένας άνθρωπος δεν θέλει να πονάει, τουναντίον προσπαθεί να αποφύγει τη δυστυχία και ακόμη κι αν είναι πρόθυμος να υποφέρει, είναι επειδή επιθυμεί να έχει ένα καλό αποτέλεσμα. Επιπλέον κανένας δεν θέλει να έχει κακή υγεία ή πνευματικά βάσανα. Διότι η επιθυμία του ανθρώπου να έχει υγεία είναι ένας νόμος της ύπαρξης, απαραίτητος για το αίσθημα ασφάλειας και ζωτικής δύναμης στον καθένα.

Άμα ο αφανισμός κάθε επιθυμίας είναι η τέλεια λύτρωση, τότε η επιθυμία να σκοτώσουμε κάθε επιθυμία αποτελεί επίσης μία επιθυμία. Είναι σαν να ήθελε κάποιος να σβήσει τη φωτιά με φωτιά ή να στραγγίσει το νερό με νερό, πράγμα εντελώς αδύνατο και αντίθετο σε κάθε νόμο της φύσης.

Το γεγονός ότι ο Δημιουργός μας έδωσε πνευματικές και φυσικές αισθήσεις αποδεικνύει την αμοιβαία μας σχέση με τα ορατά και τα αόρατα πράγματα του περιβάλλοντός μας. Εάν ήθελε ο Δημιουργός να μην έχουμε καμία σχέση με τη δημιουργία που μας περιβάλλει, δεν θα μας είχε δώσει αυτήν τη δυνατότητα σύνδεσης με τις πνευματικές και τις φυσικές πραγματικότητες.

Το ότι όμως υπάρχουν αυτές οι πραγματικότητες, καθώς και η ικανότητά μας να τις χρησιμοποιούμε για την ικανοποίηση διάφορων αναγκών μας, δείχνει όχι μόνο το ανώτερο σχέδιο του Δημιουργού, μα και μία ιδιαίτερη επιδίωξη και έναν ιδιαίτερο στόχο από πλευράς του.

… “Η επιθυμία της ψυχής”, λέει ο Έμερσον, “είναι ταυτόχρονα η προφητεία ότι θα εκπληρωθεί”. Και μία τελευταία λέξη : όταν οι επιθυμίες μας ικανοποιούνται καθώς προοδεύουμε στη ζωή, δεν μεγαλώνει το ανικανοποίητο ούτε έχουμε περισσότερη ανησυχία, αφού ανησυχία μας πιάνει όταν δεν ικανοποιείται η επιθυμία μας. Απεναντίας, όταν προχωρούμε κατά πως θέλει η πρόνοια του Παντοδύναμου, αυτός θα ικανοποιεί τις αυξανόμενες επιθυμίες μας σύμφωνα με το σχέδιό του. Όσο μακριά κι αν προχωρήσουμε, όσο απέραντες κι αν γίνουν οι επιθυμίες μας, αυτό το απέραντο Ον, που είναι αγάπη, είναι ικανό να ικανοποιήσει απόλυτα όλες τις επιθυμίες μας».

Οι Σκοτεινές Πλευρές του Θιβετικού Βουδισμού;

Το ρεύμα του οικουμενισμού γίνεται όλο και πιο ισχυρό στις μέρες μας καθώς αντιπροσωπεύει τον πόθο των ανθρώπων για ειρήνη και ομόνοια. Δυστυχώς όμως, συχνά από πίσω κρύβεται σε μεγάλο βαθμό η λίγο ως πολύ άδηλη επιδίωξη κάθε θρησκείας / ομολογίας / εκκλησίας να επιβληθεί στις υπόλοιπες. Γι’ αυτό το λόγο είναι πολύ σημαντικό να έχει ο καθένας μία όσο το δυνατόν πιο σφαιρική ενημέρωση, ώστε να μπορεί να διαμορφώσει μία προσωπική άποψη που να ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Γιατί τί είναι και τί δεν είναι αλήθεια οφείλει να το ανακαλύψει ο καθένας μόνος του, καθώς αυτός φέρει αποκλειστικά την ευθύνη για την πνευματική του τοποθέτηση.

Σήμερα λέγονται και γράφονται λ.χ. πολλά θετικά για τον θιβετικό βουδισμό. Εδώ θα παρουσιάσουμε μία άγνωστη στον πολύ κόσμο πλευρά του και θα την αφήσουμε στην κρίση του αναγνώστη. Τα στοιχεία γι’ αυτό το κεφάλαιο έχουν ληφθεί από την έρευνα του Ελβετού συγγραφέα και θεολόγου Μπρούνο Βαλντφόγκελ-Φράι. Το βιβλίο του με τίτλο: Και ο Δαλάι Λάμα Χαμογέλασε… Οι Σκοτεινές Πλευρές του θιβετικού βουδισμού βασίστηκε με τη σειρά του σε ένα βιβλίο-καταγγελία του ζεύγους Τριμόντι/Ρέττγκεν (Trimondi/Roettgen), πρώην μακροχρόνιων συνεργατών του Δαλάι Λάμα.

Στη διαμόρφωση του θιβετικού βουδισμού συντέλεσαν δύο παραδόσεις: το αυτόχθονο Μπον και ο βουδισμός τύπου Vajrayana (ταντρισμός) που αν και με έντονες ινδικές επιρροές προσαρμόστηκε κυρίως στις αρχαίες ανιμιστικές δεισιδαιμονίες.

Το ιδιαίτερο γνώρισμα του θιβετικού βουδισμού είναι ο πρωταγωνιστικός ρόλος των λάμα, των μοναχών και πνευματικών δασκάλων. Γι’ αυτό συχνά ο θιβετικός βουδισμός ονομάζεται επίσης λαμαϊσμός παρ’ όλο που δεν είναι όλοι οι μοναχοί λάμα. Οι λάμα εντρυφούν ιδιαίτερα στις βουδιστικές γραφές και επίσης ασκούν σχολαστικά τη γιόγκα και μάλιστα την ταντρική εκδοχή της με σκοπό την απόκτηση ασυνήθιστων δυνάμεων.

Είναι γεγονός ότι ο θιβετικός βουδισμός ασκεί ιδιαίτερη έλξη στο σύγχρονο Δυτικό άνθρωπο. Επικρατεί η άποψη ότι η ομόνοια, ο φιλειρηνισμός, ο σεβασμός του άλλου και η ανεκτικότητα συνιστούν τα κύρια χαρακτηριστικά του θιβετικού βουδισμού. Προσωπικότητες από κάθε χώρο του δημόσιου βίου, της πολιτικής, της τέχνης, της θρησκείας κ.ο.κ. εκφράζουν με κάθε τρόπο την εκτίμησή τους στον «Θεό Βασιλέα», τον Δαλάι Λάμα. Ωστόσο όποιος τολμήσει να ερευνήσει κάπως πιο βαθιά τα πράγματα, ανακαλύπτει και απροσδόκητες, τρομακτικές διαστάσεις σε αυτό το θρησκευτικό σύστημα, τουλάχιστον σύμφωνα με τους επικριτές του. Στην ουσία η δυτική αντίληψη για το θιβετικό βουδισμό έχει πολύ λίγη σχέση με το πραγματικό υπόβαθρο και τους στόχους αυτού του ταντρικού βουδισμού, λένε πολλοί γνώστες. Στις επόμενες σελίδες θα αναλύσουμε αυτό το φαινόμενο .

Η κεντρική μορφή του θιβετικού βουδισμού σήμερα είναι αναμφισβήτητα ο Τεντζίν Γκιάτσο (Tenzin Gyatso), ο 14ος Δαλάι Λάμα. Στον εξόριστο Θιβετιανό ηγέτη του δοκιμαζόμενου αυτού λαού αποδίδονται όλα τα θετικά χαρακτηριστικά. Θεωρείται φιλειρηνιστής, πρόσχαρος, πράος, υπομονετικός, ταπεινός, ανεκτικός, εγκρατής, πνευματώδης κ.ο.κ. Οι οπαδοί του τον αντιμετωπίζουν σαν θεότητα αφού θεωρείται ζωντανός βούδας ή κουντούν, καθώς σε αυτόν έχει ενσαρκωθεί ο ύψιστος βούδας, ο Άντι. Με ένα μόνιμο χαμόγελο στα χείλη ελκύει τον σεβασμό και τη συμπάθεια εκατομμυρίων ανθρώπων. Έτσι πολλοί τον εμπιστεύονται ως δάσκαλο στην πνευματική τους αναζήτηση σε έναν δρόμο που οδηγεί στη συνάντηση με γκουρού, πνεύματα και θεότητες. Πραγματικά ο θιβετικός βουδισμός αποτελεί ένα θρησκευτικό σύστημα το οποίο μεταξύ άλλων βασίζεται στην επικοινωνία με τα πνεύματα, στη μαγεία, σε τελετουργίες όπου κυριαρχούν οι θυσίες και τα μάγια. Επιπλέον χρησιμοποιεί τη μαγεία στην υπηρεσία πολιτικών-εξουσιαστικών επιδιώξεων, σύμφωνα με αξιοπρόσεκτες καταγγελίες. Ας δούμε τι γράφει σχετικά ο Bruno Waldvogel – Frei στο βιβλίο του:

«Οι Θιβετιανοί δεν είναι καλύτεροι ούτε χειρότεροι από οποιονδήποτε άλλο λαό. Έχουν τις καλές και τις κακές πλευρές τους. Ο σκοπός αυτού του βιβλίου δεν είναι να ασκήσει πολεμική εναντίον ενός συγκεκριμένου λαού. Άλλωστε οι προκαταλήψεις σε βάρος άλλων λαών δεν είναι ποτέ εποικοδομητικές. Η πρόθεσή μου εδώ είναι πρωταρχικά να καταγραφεί αντικειμενικά το πώς έχουν τα πράγματα. Η καταγραφή αυτή έχει σκοπό να βοηθήσει σε μία βαθύτερη διερεύνηση του πνευματικού υπόβαθρου της θιβετικής θρησκείας και των τελετουργικών τυπικών της που γίνονται δημόσια.

Ποια είναι η αιτία της αντιπαράθεσης με τον θιβετικό βουδισμό; Κανονικά μία θρησκεία που υποστηρίζει την ανεκτικότητα, την ειρήνη και τη συνειδητότητα θα πρέπει να χαίρει κάθε σεβασμού …Το γεγονός ότι όλες οι μορφές του βουδισμού δεν είναι ίδιες το συνειδητοποίησα σταδιακά, όπως υποθέτω συμβαίνει και με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους… Ο ταντρισμός που εκπροσωπεί ο Δαλάι Λάμα υπόσχεται ένα συντομότερο δρόμο για τη φώτιση και μάλιστα τη δυνατότητα να την κατακτήσει κάποιος ήδη σε αυτήν τη ζωή.

Όπως γράφουν οι Trimondi/Roettgen στο βιβλίο τους “Η Σκοτεινή Πλευρά του Δαλάι Λάμα”: “Το μυστικό του ταντρικού βουδισμού είναι η θυσία του θηλυκού στοιχείου και η χειραγώγηση του ερωτικού προκειμένου να αποκτήσει ο άνδρας μία ανδροκεντρική εξουσία πάνω στα πάντα”.

Ποια είναι η σημασία της γυναίκας στο βουδισμό; Προς μεγάλη μου έκπληξη ανακάλυψα ότι οι ρήσεις του ιστορικού Βούδα για τις γυναίκες δεν υπήρξαν ιδιαίτερα κολακευτικές. Το αντίθετο μάλιστα. Κατά πρώτον, οι γυναίκες είναι η “πύλη” της μετενσάρκωσης, αλλά κανένας δεν θέλει να ξαναγεννηθεί. Κατά δεύτερον, οι γυναίκες προκαλούν πάθη στον άνδρα. Και αυτά ακριβώς τα πάθη αποτελούν το εμπόδιο για το φωτισμό και σε τελευταία ανάλυση για τη λύτρωση. Η λογική που προκύπτει από αυτό το σκεπτικό έχει βαριές συνέπειες: Οι γυναίκες και καθετί θηλυκό είναι κάτι το κατώτερο και πρέπει να υπερνικηθούν. Πάνω σε αυτήν τη βάση γεννήθηκαν αποφθέγματα όπως τα παρακάτω: “Είναι καλύτερο να συζητά κάποιος με δαίμονες και αιμοδιψείς δολοφόνους ή να αγγίζει δηλητηριώδη φίδια, ακόμη κι αν προξενούν το θάνατο με το δηλητήριό τους, παρά να συζητά μοναχός του με μία γυναίκα”. “Θα ήταν καλύτερα για σένα, αφελή, να βάλεις το γεννητικό σου όργανο στο στόμα ενός τρομερού, δηλητηριώδους φιδιού ή σε έναν αναμμένο φούρνο παρά μέσα σε μία γυναίκα”. “Ακούστε μοναχοί, η γυναίκα είναι επικίνδυνη σαν τον καρχαρία”.

Η ίδια αντίληψη για τις γυναίκες ισχύει στο Θιβέτ. Στα θιβετικά «γυναίκα» σημαίνει «κατώτερη γέννα», ενώ «άνδρας» σημαίνει «ον από ανώτερη γέννα». Η γέννηση ενός θηλυκού παιδιού σήμαινε δυστυχία, ενός αρσενικού ευτυχία και ευμάρεια.

Ο ταντρισμός χρειάζεται ειδικά μέσα για να πετύχει τη φώτιση από το “σύντομο δρόμο”. Διαφορετικά δεν είναι δυνατή μέσα σε μία μοναδική ζωή πριν έρθει ο θάνατος. Και όπως φαίνεται το φύλο του μαθητευόμενου ταντριστή μπορεί να αποτελεί «πρόβλημα».

Ο ταντρισμός όμως δίνει τη «λύση». Η λύση είναι η άσκηση σεξουαλικών-μαγικών πρακτικών οι οποίες βασίζονται στην ανδρική σκοπιά. Η μαγεία που κάνει χρήση του σεξ υπόσχεται στον άνδρα ότι κατά τη σεξουαλική επαφή θα απελευθερωθεί μαγική ενέργεια.

Ο γιόγκι οφείλει να γνωρίζει τέλεια τις αντίστοιχες πνευματικές μεθόδους (upaya) προκειμένου να κάνει κτήμα του τη θηλυκή αρχέγονη δύναμη του σύμπαντος. Οι μέθοδοι αυτές στοχεύουν στη μεταμόρφωση της θηλυκής μορφής σε αρσενική με σκοπό τη συσσώρευση ισχύος για τον άνδρα. Εν συντομία: ο γιόγκι αφομοιώνει και χειραγωγεί το θηλυκό προκειμένου να κυριαρχεί πάνω του.

Για να μπορεί να γίνει αυτό ο γιόγκι χρειάζεται τη βοήθεια γυναικών με τις οποίες να μπορεί να ολοκληρώσει τη σεξουαλική πράξη. Κάνει εντύπωση πόσο συχνά τα ταντρικά κείμενα αναφέρουν «ερωτικά» μαγικά ρητά που καθιστούν τον γιόγκι ικανό να βρει γυναίκες για τις σεξουαλικές-μαγικές τελετουργίες του. Ο γιόγκι ασκεί τελετουργικά τη σεξουαλική πράξη και μετά το φωτισμό του, γιατί κάθε τελετουργική συνεύρεση εδραιώνει την παντοδυναμία του, αφού στη γυναίκα κρύβεται το κλειδί για την απόκτηση εξουσίας.

Το ζητούμενο σε αυτήν την πρακτική δεν είναι η υπέρβαση της σεξουαλικότητας και του ερωτισμού. Ο φτασμένος ταντριστής εκμεταλλεύεται συνειδητά την αρσενική και τη θηλυκή σεξουαλική ενέργεια για να αποκτήσει τη μεγαλύτερη δυνατή ισχύ για προσωπικό του όφελος. Δεν επιδιώκει τον εκμηδενισμό των σεξουαλικών ενεργειών των δύο φύλων, αν και μετά τη μύηση είναι παρούσες μόνο μέσα στον εαυτό του, δηλαδή παραμένουν μεν οι δύο αντίθετες αρχέγονες δυνάμεις, όμως έχουν πλέον ενσωματωθεί στον ανδρόγυνο γιόγκι. Μπορεί η γήινη μορφή του να δείχνει έναν άνδρα, όμως ο γιόγκι κυριαρχεί πλέον ως άνδρας και ως γυναίκα, ως θεός και ως θεά, ως πατέρας και ως μητέρα συγχρόνως.

Και η γυναίκα; Αυτή εξαφανίζεται από το ταντρικό σενάριο από τη στιγμή που ο γιόγκι «κλέβει» τη «γυνενέργειά» της με τεχνικές σεξουαλικής μαγείας. Αφότου έχει υπό τον έλεγχό του τις απαιτούμενες τεχνικές της γιόγκα, δεν χρειάζεται πια μια γυναίκα σύντροφο, καθότι η μαγική διαδικασία λαμβάνει πλέον χώρα μέσα στο ίδιο του το σώμα.

Η σεξουαλική ενέργεια ως ταχύτερος δρόμος για τη φώτιση… Η στιγμή της έκστασης ως παραγωγός μαγικής ενέργειας… αυτές οι ιδέες δεν είναι πρωτότυπες, εφαρμόζονται στα πιο διαφορετικά συστήματα μαγείας, έως και σε αυτόν το σατανισμό. Το ιδιαίτερο στοιχείο του ταντρισμού είναι ότι πρέπει ο άνδρας να μην εκσπερματώσει. Και όχι μόνον αυτό. Πρέπει επιπλέον την ώρα της σεξουαλικής πράξης να «απορροφήσει» το «σπέρμα» της γυναίκας. Συνεπώς δεν γίνεται αμοιβαία ή ισότιμα ανταλλαγή σεξουαλικής ενέργειας. Αντιθέτως πρόκειται για ένα είδος «σεξουαλικού βαμπιρισμού».

Το όφελος για τη γυναίκα από θρησκευτική άποψη είναι ότι διαθέτει τον εαυτό της στον άνδρα. Έτσι κερδίζει θετικό κάρμα και ίσως στην επόμενη ζωή γεννηθεί άνδρας. Επειδή ως γνωστόν ο ταντρισμός ασκείται από την ανδρική σκοπιά, οι γυναίκες,(οι επονομαζόμενες mudras ή σύντροφοι στη σοφία), είναι αναγκαίες προκειμένου να εκλυθεί σεξουαλική ενέργεια που θα κάνει κτήμα του ο άνδρας.

Υπάρχουν τρία είδη mudras για τον γιόγκι. Είναι αυτονόητο – θα πρόσθετε κανείς σαρκαστικά – ότι για το σκοπό αυτόν έχουν ζήτηση μόνο ωραίες, νέες και πειθήνιες γυναίκες. Διαβάζοντας παρακάτω στη «Σκοτεινή Πλευρά του Δαλάι Λάμα» των Trimondi για το τι συμβαίνει και με ποιον τρόπο συγκλονίστηκα βαθιά.

Το τάντρα kalachakra (του οποίου ο ανώτατος εκπρόσωπος είναι ο Δαλάι Λάμα) προτρέπει τον γιόγκι να χρησιμοποιήσει ναρκωτικά για να κάνει τη mudra πειθήνια. Και τι ακολουθεί ύστερα; “Η karma mudra έχει την ίδια σημασία με ένα πράγμα ή με ένα όργανο και στο τέλος είναι περιττή”.

Μετά τη σεξουαλική πράξη η mudra “για τον ταντριστή έχει την ίδια αξία με ένα άδειο καρυδότσουφλο”. Έκανε το χρέος της μεταβιβάζοντας τη θηλυκή της ενέργεια στον γιόγκι και παραδίδεται πλέον στην καταφρόνηση που επιφυλάσσει ο βουδισμός για όλες τις φυσιολογικές γυναίκες, καθόσον συμβολίζουν την «ύψιστη ψευδαίσθηση», (maha maya).

Το παράδοξο είναι ότι ταυτόχρονα απαιτείται από τους λάμα μία ζωή αγαμίας. Ως εκ τούτου ο θιβετιανός λάμα πρέπει να ασκεί τη σεξουαλική πρακτική του στα κρυφά. Οι mudras δεσμεύονται πριν τη μύησή τους δια όρκου να τηρήσουν σιωπή. Φυσικά όποιος θέλει να γίνει Δαλάι Λάμα πρέπει επίσης να διανύσει αυτόν το δρόμο. Γιατί μόνο μέσω αυτών των μυήσεων ένας λάμα γίνεται Δαλάι Λάμα, ο οποίος ενσαρκώνει ολόκληρο το σύστημα του τάντρα kalachakra και είναι ο ανώτατος ηγέτης του.

Στη Δύση αυτά τα πράγματα δεν τα λένε ανοικτά, παρά τα καλύπτουν. Εδώ ισχυρίζονται ότι τα ταντρικά κείμενα έχουν μόνο μεταφορική-συμβολική σημασία κι ότι δεν πρόκειται για πραγματικές γυναίκες. Αλλά ακόμη και οι Δυτικοί βουδιστές αρχίζουν σιγά-σιγά να καταλαβαίνουν πάνω στην πράξη ότι η mudra αποτελείται από σάρκα και οστά. Ο Δαλάι Λάμα διαμαρτύρεται (και διαψεύδει) δημόσια κάτι που συνιστά ένα βασικό στοιχείο της θρησκείας του.

Οι Trimondi γράφουν: “Εάν η mudra παραβεί τον όρκο σιωπής, το ποινολόγιο του τάντρα προβλέπει βάσανα, παραφροσύνη, το θάνατο και στη συνέχεια τιμωρίες στην κόλαση για χιλιάδες χρόνια. … Η σεξουαλική εκμετάλλευση Δυτικών γυναικών από θιβετιανούς λάμας έχει γίνει μόνιμο θέμα συζήτησης στους βουδιστικούς κύκλους και έχει προκαλέσει επίσης σφοδρές αντιπαραθέσεις στο Διαδίκτυο… Ο Tenzin Tethon, ένας γραμματέας της Αγιότητός του, δήλωσε ότι είναι τρομερό αυτό που συνέβηκε σε μερικές μαθήτριες και παραδέχτηκε πως τέτοια συμβάντα είναι γνωστά εδώ και χρόνια. Εννοείται όμως ότι δεν παραδέχτηκε πως η σεξουαλική εκμετάλλευση γυναικών για πνευματικούς σκοπούς συνιστά τον πυρήνα του ταντρικού μυστηρίου”.

Το βιβλίο των Trimondi που υπάρχει και στα αγγλικά στο Διαδίκτυο, υπήρξε καταλύτης για να διεξαχθούν έστω και καθυστερημένα συζητήσεις στους βουδιστικούς κύκλους. Πολλά άτομα που είχαν πληγεί άμεσα πήραν το λόγο. Ιδίως γυναίκες ενθαρρύνθηκαν να μιλήσουν για εμπειρίες που είχαν αποσιωπήσει ως τώρα από ντροπή και φόβο. Ο συγγραφέας είχε προσωπική επαφή με μία άμεσα εμπλεκόμενη γυναίκα, η οποία έπειτα από μακροχρόνια μαθητεία είχε αποχωρήσει από το ΘΒ, αλλά έκτοτε εξακολουθούσε να αισθάνεται ότι ο Λάμα της , της απορροφούσε πνευματικά όλη της την ενέργεια. Η ίδια δεν μπορούσε να το εξηγήσει.

Αφότου έπεσε στην αντίληψή της ένα άρθρο του υπογράφοντα άρχισε να καταλαβαίνει γιατί ο δάσκαλός της συνέχιζε τηλεπαθητικά να «αντλεί ενέργεια» από αυτήν με άυλο τρόπο, μολονότι είχε πάψει προ πολλού να είναι η ερωτική σύντροφός του. Την είχε κάνει εσωτερικά κτήμα του και δεν χρειαζόταν πια την εξωτερική παρουσία της για να είναι κύριος της θηλυκότητάς της. “Άμα προσπαθήσεις να το εξηγήσεις σε κάποιον, θα καταλήξεις στο ψυχιατρείο”, μου είπε απεγνωσμένη. “Κανένας δεν το πιστεύει. Όμως είμαι σωματικά και ψυχικά ένα ράκος και σχεδόν ανίκανη να κάνω τα πιο απλά πράγματα της καθημερινότητας”.

Την ίδια ιστορία αφηγούνται ομόφωνα και άλλες γυναίκες όπως π.χ. αυτή η Αμερικανίδα: “I am a victim of some serious abuse: emotional, sexual and ‘black magic’.” Ή μία Αυστριακή : “Ως από πολλών χρόνων ενεργή βουδίστρια συμμερίζομαι απόλυτα αν και με λύπη μου την κριτική των συγγραφέων στο ΘΒ και στις πρακτικές μισογυνισμού και γυναικείας εκμετάλλευσης που αντιπροσωπεύει. Εγώ η ίδια αναγκάστηκα να συμμετέχω σε λειτουργίες σεξουαλικής μαγείας μαζί με τον Rinpoche μου υπό την ρητή απαγόρευση να μην μιλήσω γι’ αυτό. Μολονότι μου το επέβαλε σαν μία αναπόφευκτη αναγκαιότητα και σαν ιδιαίτερη μύηση που θα οδηγούσε στη φώτισή μου, εγώ υπέφερα βαθιά και ένιωθα εξευτελισμένη ως γυναίκα. Οι μαγικές και συναισθηματικές συνέπειες υπήρξαν τελικά τόσο καταστροφικές για μένα που χρειάστηκα ειδική θεραπευτική βοήθεια για να τα βγάλω πέρα. Ιδίως μετά τη δημοσίευση της συνταρακτικής καταγγελίας της June Campbell, μαθήτριας του Rinpoche Kalu, πάρα πολλές βουδίστριες φίλες μου, μου περιέγραψαν παρόμοιες μυητικές τελετουργίες”.

Είναι γεγονός ότι αρκετά κείμενα που αφορούν στην τελική βαθμίδα του τάντρα επιβάλλουν κατά λέξη το φόνο. Στην ινδική λατρεία της θεάς Κάλι αυτό συμβαίνει μέχρι σήμερα στην πραγματικότητα.

Στο ΘΒ θεωρείται επίσης αξιότιμη πράξη το να «λυτρώσει» κάποιος τον κόσμο από άτομα για τα οποία ένας γιόγκι γνωρίζει ότι στο μέλλον θα διαπράξουν ειδεχθή εγκλήματα. Για παράδειγμα, ο Padmasambhava, ο ιδρυτής του ΘΒ, σκότωσε όταν ήταν νέος έναν ανήλικο νεαρό, επειδή είχε υποτίθεται προβλέψει τα μελλοντικά κακουργήματά του.

Στο τάντρα Hevajar λέγεται: «Πρώτα γνωστοποίησε την πρόθεσή σου στον γκουρού και στην τέλεια οντότητα (τον Βούδα). Ύστερα τέλεσε τελετουργικά το φόνο ενός ατόμου που δεν πιστεύει στις βουδιστικές διδασκαλίες, καθώς και το φόνο των επικριτών του γκουρού και του Βούδα. Φτιάξε με τη φαντασία σου ένα τέτοιο άτομο και φαντάσου το με το κεφάλι προς τα κάτω, καθώς από το στόμα του αναβλύζει αίμα και σπαρταράει με ανακατεμένα μαλλιά. Μετά φαντάσου μία πυρωμένη βελόνα να τρυπά την πλάτη του.

Εάν σχηματίσεις με τη φαντασία σου μέσα στην καρδιά του την αρχέγονη συλλαβή του στοιχείου της φωτιάς , θα πεθάνει την ίδια στιγμή».

Παρόμοια κείμενα υπάρχουν επίσης στο τάντρα Kalachakra. Και εκεί ο μαθητής καλείται να σκοτώσει το άτομο που έχει προσβάλλει τη βουδιστική διδασκαλία, αν κι αυτό οφείλει να γίνει με συμπόνια, σύμφωνα με τα κείμενα. Κάθε μαθητευόμενος ταντριστής μαθαίνει στη βασική του εκπαίδευση πώς να εξολοθρεύει τους αντιπάλους του χρησιμοποιώντας μαγεία. Τέτοιοι τελετουργικοί φόνοι δεν ήταν μεμονωμένα, περιθωριακά φαινόμενα στη θιβετική ιστορία, αλλά χρησιμοποιήθηκαν από τους εκάστοτε Δαλάι Λάμα για την επιβολή της πολιτικής τους.

Μία ιδιαιτερότητα του ταντρικού βουδισμού σε αυτό το πλαίσιο των τελετουργικών φόνων αποτελεί ο συνειδητά προετοιμασμένος «εθελοντικός θάνατος» ενός ατόμου γεννημένου επτά φορές. Πρόκειται για κάποιον άνθρωπο που έχει ενσαρκωθεί επτά φορές ήδη και διαθέτει εξαιρετικές ικανότητες. Η κατανάλωση της σάρκας ενός τέτοιου αξιοθαύμαστου ατόμου έχει τα μεγαλύτερα αποτελέσματα για τη χρήση της μαγείας. Γι’ αυτόν το λόγο ο ταντριστής οφείλει να υποβάλλει τα σέβη του σε ένα τέτοιο άτομο προσφέροντάς του λουλούδια και να το παρακαλέσει να ενεργήσει για το καλό όλων των πασχόντων. Τα οικεία κείμενα υποστηρίζουν ότι ένα τέτοιο άτομο θα θυσιάσει τότε από μόνο του τη ζωή του χωρίς δισταγμό. Έπειτα παρασκευάζονται από τη σάρκα του χάπια που μεταξύ άλλων χαρίζουν την ικανότητα της μετεώρισης στον αέρα.

Όντως κυκλοφορούν και σήμερα τέτοια χάπια, ενώ ιδιαίτερη ζήτηση έχει το αίμα από την καρδιά αλλά και το κρανίο του σκοτωμένου αγίου το οποίο έχει μαγικές ιδιότητες (Trimondi σελ. 124).

Οι Δυτικοί ερμηνευτές αυτών των αποκρουστικών κειμένων προσπαθούν να τα εξηγήσουν συμβολικά. Λόγου χάριν λένε ότι με την «ανθρώπινη σάρκα» εννοείται ο «ατελής Εαυτός». Αλλά τα ταντρικά τελετουργικά τυπικά επιβάλλουν τη χρήση μελών από ανθρώπινα πτώματα και μάλιστα σε μεγάλη ποσότητα. Τα ιερά αντικείμενα στις τελετές προέρχονται από ανθρώπινα όργανα, από σάρκα και οστά. Υπό κανονικές συνθήκες αυτά τα «σύνεργα» συλλέγονταν και συλλέγονται ακόμη στους χώρους δημόσιας αποτέφρωσης στην Ινδία ή στους τόπους όπου εναποθέτουν οι Θιβετιανοί τους νεκρούς τους. Υπάρχουν αρκετές ενδείξεις ότι ακόμη και στο δικό μας τον αιώνα υπήρξαν Θιβετιανοί που εγκατέλειψαν αναγκαστικά τα εγκόσμια για θρησκευτικούς-τελετουργικούς λόγους.

Επίσης με τη δικαιολογία ότι έτσι λυτρώνονται οι πάσχοντες άνθρωποι από τον ψεύτικο κόσμο της samsara, έχουν διαπραχθεί πολλές πολιτικές και οικογενειακές δολοφονίες. Η βάση γι’ αυτά τα εγκλήματα είναι η παραχάραξη του όρκου των bodhisattva στο βουδισμό Mahayana που τους ζητά να βοηθούν κάθε ζωντανή οντότητα να βρει λύτρωση.

Για να δικαιολογήσουν τις ακρότητες του ταντρισμού ισχυρίζονται ότι ο γιόγκι είναι σε θέση να αντιστρέψει το κακό σε καλό με τις πνευματικές τεχνικές του. Μπροστά σε μία τέτοια υπερφίαλη φιλοδοξία αναδύονται ωστόσο αμφιβολίες για το αν ο μαθητής πράγματι διαθέτει τέτοια δύναμη που να μπορεί να αντισταθεί στους πειρασμούς του «διαβόλου».

Αυτός ο «νόμος της αντιστροφής» οπωσδήποτε στην πρώτη φάση οδηγεί σε μία «συμφωνία με το δαιμονικό». Μάλιστα επιβάλλει τη συνάντηση με το «διάβολο» αφού αυτή ακριβώς είναι οι εισαγωγικές εξετάσεις για το δρόμο της φώτισης. Κανένα άλλο ρεύμα μεταξύ των παγκόσμιων θρησκειών δεν αναγνωρίζει τέτοια υψηλή εξουσία στο δαίμονα και στην ακολουθία του όσο ο βουδισμός Vajrayana. (Trimondi)

Σύμφωνα με το ταντρικό δόγμα μόνο με το κακό μπορεί να θεραπευτεί το κακό, η απληστία με την απληστία, το δηλητήριο με το δηλητήριο. Εδώ υπάρχουν πολλές ομοιότητες με τη μεσαιωνική αλχημεία.

Γι’ αυτούς τους λόγους το τάντρα Kalachakra απαιτεί από τους μαθητές να διαπράξουν φόνο, κλοπή, ψευδολογία, μοιχεία, μέθη, συνουσία με κορίτσια από κατώτερη τάξη… Ένα ταντρικό απόφθεγμα λέει ότι «οι ίδιες πράξεις που στέλνουν έναν κοινό θνητό να ψήνεται εκατό εκατομμύρια αιώνες στην κόλαση, σε ένα μυημένο γιόγκι δίνουν φώτιση».

…Στη βάση του «νόμου της αντιστροφής» διαπράττεται αιμομιξία και κάθε άλλη ακάθαρτη πράξη. Αυτό φτάνει στο σημείο κατάρριψης κάθε ταμπού και στο φαγητό. Έτσι τρώνε τέσσερα απαγορευμένα κρέατα και ανθρώπινο κρέας. Συνήθως πρόκειται για κρέας νεκρών και ειδικά εκείνων που πέθαναν εξαιτίας του «κακού τους κάρμα». Στο παραδοσιακό σχόλιο του Pundarika λέγεται ότι είναι καλύτερο «να λαμβάνει κανείς αυτές τις ουσίες με τη μορφή χαπιών». Υπάρχουν συνταγές για τα διαφορετικά μέρη του ανθρώπινου σώματος. Επίσης υπάρχουν τελετές που απαιτούν την κατανάλωση από ανθρώπινο μυαλό, συκώτι, πνεύμονες, σπλάχνα, όρχεις κ.α. Τα πέντε είδη κρέατος που αποτελούν ταμπού έχουν ιερό χαρακτήρα. Γιατί συγκεντρώνουν τις ενέργειες του ύψιστου Βούδα, που μπορούν να εμφανιστούν χάρη στο «νόμο της αντιστροφής». Γι΄ αυτό τα κείμενα τα ονομάζουν «πέντε αμβροσίες» ή «πέντε νέκταρ». (Trimondi)

Εκείνοι «που τρέφονται με κόπρανα και ούρα θα γίνουν πραγματικά μακάριοι», υπόσχεται το τάντρα Ghuyasamaja…. Φυσικά την ακριβότερη τιμή έχουν οι εκκενώσεις του Δαλάι Λάμα. Αναφέρεται ότι όταν ο νεαρός Δαλάι Λάμα βρισκόταν το 1954 στο Πεκίνο, συνέλεγαν καθημερινά τα κόπρανά του σε ένα χρυσό δοχείο. Το δοχείο το έστελναν ύστερα στη Λάσα για να κάνουν φάρμακα από το περιεχόμενό του (Trimondi).^*

… Εκτός από την ταντρική πρακτική της σεξουαλικής τελετουργικής μαγείας ο θιβετιανός βουδισμός παρουσιάζει μία άλλη σημαντική διαφορά απέναντι στον «πρωταρχικό» βουδισμό. Η εξάπλωση του ΘΒ πραγματοποιήθηκε με δύο τρόπους: μέσω των πολέμων και μέσω της αφομοίωσης. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι οι αρχαίες θιβετικές θεότητες ενσωματώθηκαν στο βουδισμό. Έτσι το πάνθεον του ΘΒ προοδευτικά γέμισε με κάθε είδους τέρατα των οποίων η τρέλα, οι βαναυσότητες και η μισανθρωπία δεν είχαν όρια. Ανάμεσά τους περιλαμβάνονται βαμπίρ, κανίβαλοι, δήμιοι, ghul (τρομακτικά φαντάσματα), σαδιστές.

Ο γκουρού Rinpoche και η μετέπειτα ενσάρκωσή του, ο Δαλάι Λάμα, εξακολουθούν να θεωρούνται οι ασυναγώνιστοι διευθυντές αυτού του τρομακτικού θιάσου στον οποίο δίνουν τις εντολές τους δεσπόζοντας από το θρόνο τους σε σχήμα λωτού» (Trimondi σελ. 499).

Διάφορες δηλώσεις του 14ου Δαλάι Λάμα μαρτυρούν ότι αυτοί οι θεοί και οι δαίμονες δεν έχουν απλώς συμβολική φύση. Για τον Δαλάι Λάμα αυτές οι εξουσίες είναι απολύτως πραγματικές. Ο κίνδυνος είναι ότι ακόμη κι ο Δαλάι Λάμα θα πρέπει να υπολογίζει ότι οι εξουσίες αυτές μπορούν να ξεφύγουν από τον έλεγχό του. Με άλλα λόγια, οι κακοί θεοί του αρχαίου Θιβέτ έχουν μεν ενσωματωθεί στο βουδισμό, όμως δεν εξουδετερώθηκαν αρκετά αποτελεσματικά. Απεναντίας, χρειάζεται να κρατούνται διαρκώς υπό έλεγχο με τελετουργίες και πνευματικές τεχνικές.

Στη χειρότερη περίπτωση μπορούν να στραφούν ακόμη και ενάντια στους «κυρίους» τους. Αλλά και σε πολιτικές-εξουσιαστικές αντιπαραθέσεις [οι Λάμας] τις χρησιμοποιούν συνειδητά εξαπολύοντάς τες εναντίον των «εχθρών» (σ.τ.μ. εδώ εννοούνται δολοφονίες εξ αποστάσεως τύπου μαύρης μαγείας με τη βοήθεια των δαιμονικών αυτών πνευμάτων).

Οι υπερασπιστές του βουδισμού δεν παύουν να τονίζουν ότι ο ταντρικός βουδισμός Vajrayana είναι μία θρησκευτική πρακτική που υπηρετεί αποκλειστικά την ειρήνη. Ο ισχυρισμός αυτός φαίνεται πραγματικά παράλογος αφού ολόκληρο το σύστημα δεν αρνείται την καταστροφική του φύση και αντλεί όλη του τη δύναμη από τη βίωση ακραίων καταστάσεων (Trimondi σελ.136).

Στη Δύση όμως οι εικόνες του ΘΒ παρουσιάζονται στο ευρύ κοινό σαν μία συμβολική γλώσσα που πρέπει να ερμηνεύεται με εργαλεία της ψυχολογίας, με την αιτιολογία ότι παριστάνει εσωτερικές ψυχικές καταστάσεις.

Το τάντρα Kalachakra

Ο απώτατος σκοπός της μύησης στο kalachakra είναι μία «παγκόσμια ειρήνη» ειδικού τύπου. Σκοπός της είναι να εγκαθιδρυθεί μία παγκόσμια βουδιστική μονοκρατορία υπό την ηγεσία του βούδα Adi. Ο βούδας Adi είναι ο ίδιος με τον θεό Kalachakra, που είναι ο θεός του χρόνου και της ιστορίας. Πρώτα θα προηγηθεί ένας παγκόσμιος πόλεμος και ύστερα θα έρθει ο χρυσός αιώνας του βασιλείου Shambhala, όπου κεντρική μορφή θα είναι ο Δαλάι Λάμα.

Το τάντρα Kalachakra περιλαμβάνει ένα εξωτερικό, ένα εναλλακτικό και ένα εσωτερικό μέρος. Το εξωτερικό περιγράφει τη γένεση και την καταστροφή του σύμπαντος. Εδώ παίζει κεντρικό ρόλο το μαγικό βασίλειο Shambhala. Το βασίλειο Shambhala θα εγκαθιδρυθεί στα τέλη των καιρών μετά από έναν εξοντωτικό πόλεμο που θα σβήσει όλες τις άλλες θρησκείες. Όλοι οι μεγάλοι γκουρού ελπίζουν να επανενσαρκωθούν ως πολεμιστές που θα πολεμήσουν για το Shambhala.

Το εσωτερικό Kalachakra πραγματεύεται την ενεργειακή ανατομία του μυστικού σώματος. Στο Kalachakra ο γιόγκι μαθαίνει τεχνικές με τις οποίες μπορεί να επικαλεστεί, να ελέγξει ή να εξουδετερώσει αυτά τα εσωτερικά ενεργειακά ρεύματα. Η μύηση διεξάγεται σε δεκαπέντε ιεραρχικά δομημένες βαθμίδες.

Ο Δαλάι Λάμα εισάγει δημόσια τις ευρείες μάζες στους επτά κατώτερους βαθμούς. Στους οκτώ ανώτερους έχουν πρόσβαση μόνο λίγοι εκλεκτοί. Στο τέλος της πορείας αυτής βρίσκεται ο βούδας Adi, ο κυρίαρχος του σύμπαντος. Το σύμπαν ταυτίζεται με το σώμα ενός τέτοιου γκουρού (του Δαλάι Λάμα). Στην τελική πράξη ο βούδας Adi καταστρέφει το σύμπαν και το αφομοιώνει στο εσωτερικό του. Έτσι γίνεται η υπέρτατη Αρχή του χώρου και του χρόνου. Ο Δαλάι Λάμα είναι ταυτόχρονα σε ένα πρόσωπο αυτοκράτορας και πάπας, αρχηγός κράτους και θεός, είναι το ζωντανό ιερό κέντρο της «βουδοκρατίας».

Όσο ο Δαλάι Λάμα ασκεί το τάντρα Kalachakra επικυρώνει ακριβώς αυτές τις εξουσίες. Κατά συνέπεια οι ισχυρισμοί του ότι είναι ένας «κοινός, απλός μοναχός», είτε είναι αναληθείς είτε παίζει θέατρο μπροστά στο λαό του και σε όλο το βουδιστικό κόσμο.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι για τις δηλώσεις του Δαλάι Λάμα ισχύει ο ταντρικός «νόμος της αντιστροφής». Ο «απλός μοναχός από το Θιβέτ» μπορεί τάχιστα να γίνει ο πανίσχυρος ιεράρχης του σύμπαντος. Για έναν ταντριστή όπως αυτός η μέγιστη μετριοφροσύνη και η μέγιστη εξουσία αποτελούν τις δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος. Εκτός αυτού είναι αδύνατο να πιστέψουμε ότι ο Δαλάι Λάμα ζει την ασκητική ζωή αγαμίας ενός μοναχού. Οι μυήσεις που απαιτούνται για να γίνει κάποιος Δαλάι Λάμα επιβάλλουν κάτι εντελώς διαφορετικό.

Ο Δαλάι Λάμα εμφανίζεται δημόσια ως ο Mahayana Bodhisattva, ο οποίος νιώθει μόνο συμπόνια για τα βάσανα των όντων. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό, καθότι ισχύει και το ακριβώς αντίθετο. Η βίαιη και αρρωστημένη φύση των τάντρα, οι σεξουαλικές ακρότητες, οι «θυσίες» των γυναικών, ο ενεργειακός βαμπιρισμός, οι επιδιώξεις για μία πανίσχυρη, οικουμενική εξουσία, η καταστροφική μανία σε βάρος της φύσης (η φύση πρέπει να υποδουλωθεί, επειδή ταυτίζεται με τη θηλυκή αρχή, πράγμα που συμβολίζεται με τα καρφιά που μπήγονται κατά την έναρξη μίας τελετής με mandala), όλα αυτά συνιστούν πραγματικά δεδομένα που ο 14ος Δαλάι Λάμα τα αποκρύπτει συστηματικά.

Συνηθίζεται το παλιό Θιβέτ να συγκρίνεται με έναν παράδεισο που καταστράφηκε από τη βάρβαρη κατοχή των Κινέζων. Αυτό δεν είναι καθόλου αλήθεια. Ανάμεσα στις διάφορες φατρίες των θιβετιανών μοναχών υπήρχαν συνεχώς μανιασμένοι πόλεμοι και μάχες όπως λ.χ. μεταξύ των αιρέσεων των κοκκινοσκούφηδων και των κιτρινοσκούφηδων. Όπως σε κάθε άλλο λαό οι ένοπλες συγκρούσεις δεν ήταν σπάνιο φαινόμενο. Οι Λάμας ανέκαθεν για να ασκήσουν την πολιτική τους δεν δίσταζαν να μετέρχονται δηλητήρια, φονικά όπλα και μαύρη μαγεία εναντίον των αντιπάλων τους. Γι’ αυτόν το λόγο π.χ. ο 9ος , ο 10ος και ο 11ος Δαλάι Λάμα δεν πρόλαβαν να ενηλικιωθούν, επειδή έπεσαν θύμα ισχυρών φατριών του ιερατικού κατεστημένου.

Άλλωστε ο λαμαϊσμός βλέπει θετικά τον πόλεμο εφόσον εξυπηρετεί την εξάπλωση του βουδισμού. … Όπως σε κάθε άλλη θρησκεία, έτσι και στο ΘΒ διεξάγονται πόλεμοι προκειμένου να εξοντωθούν οι «εχθροί του δόγματος». Τα όρια μεταξύ «πολεμιστή» και «αγίου» είναι ρευστά.

…Η εξόριστη θιβετική κυβέρνηση δεν λαμβάνει τις αποφάσεις της με βάση πολιτικές και δημοκρατικές διαδικασίες, αλλά καταφεύγοντας στην τελετουργική μαγεία. Ο Θιβετιανός ηγέτης έχει στην υπηρεσία του ένα πνεύμα από τον άλλον κόσμο, το οποίο είναι ο εθνικός μάντης. Εάν δεν ερωτηθεί αυτό πρώτα δεν γίνεται καμία εθνική-πολιτική ενέργεια.

Ο Δαλάι Λάμα έχει δηλώσει σχετικά : «Όχι μόνο πιστεύω στα πνεύματα, αλλά και σε διαφορετικά είδη πνευμάτων […] Σε αυτήν την κατηγορία ανήκει το εθνικό μαντικό πνεύμα Nechung (Pehar) (ο προβουδιστικός θεός του πολέμου στους Μογγόλους σ.τ.μ.). Θεωρούμε αυτά τα πνεύματα αξιόπιστα καθόσον έχουν μία μακρά ιστορία πάνω από 1000 χρόνια χωρίς να έχουν τεθεί σε αμφισβήτηση».

Το τελικό όραμα της θιβετικής πολιτικής για την έσχατη ιερή πραγματικότητα είναι άκρως αιμοσταγές. Μιλάει για έναν Αρμαγεδδώνα όπου θα σφαγιαστούν οι άπιστοι. Αυτός ο εξοντωτικός πόλεμος θα γίνει σε 300 περίπου χρόνια και ο Δαλάι Λάμα θα ηγείται αυτοπροσώπως στις τρομακτικές στρατιές των πολεμιστών… Ο τωρινός Δαλάι Λάμα κάνει πάντοτε διφορούμενες δηλώσεις γι’ αυτό το φασιστικό-πολεμικό (Trimondi) όραμα.

Από τη μία πλευρά εξηγεί αυτό το εσχατολογικό δράμα με ψυχολογικούς όρους, ενώ από την άλλη αφήνει το πραγματικό ενδεχόμενο ανοικτό. Ο απώτερος στόχος του ΘΒ προβλέπει μία θεοκρατική βασιλεία που θα αποτελεί το κέντρο όλου του κόσμου. Σε αυτό το παγκόσμιο θεοκρατικό κράτος ύπατοι άρχοντες θα είναι ο Δαλάι Λάμα και οι θιβετιανοί μοναχοί. Έτσι το Θιβέτ θεωρεί ότι αποτελεί θρησκευτικά το επίλεκτο έθνος. Η θιβετιανή εθνοσυνέλευση το 1946 διακήρυξε ότι το έθνος του Θιβέτ είναι το μοναδικό έθνος που έχει επιλεγεί για τη σωτηρία της ανθρωπότητας λόγω του ότι έχει διατηρήσει τη σύζευξη θρησκείας και κράτους.

Σύμφωνα με τα λεγόμενα του 14ου Δαλάι Λάμα κάθε τελετουργία Kalachakra προωθεί την παγκόσμια ειρήνη. Ο θιβετολόγος Donald Lopez γράφει με λεπτή ειρωνεία: «Αυτή η ειρήνη πρέπει να έχει μία εντελώς ειδική έννοια γιατί όσοι μυούνται σε αυτήν εξασφαλίζουν ότι θα επανενσαρκωθούν στη Shambhala, τη μυθική χώρα στα απάτητα όρη όπου διατηρείται ο αγνός βουδισμός. Το έτος 2245 τα στρατεύματα του βασιλιά θα εφορμήσουν από τη Shambhala για να εξολοθρεύσουν τους βαρβάρους σε ένα βουδιστικό Αρμαγεδδώνα, προκειμένου να επιβάλουν το βουδισμό στον κόσμο και να εισάγουν την παγκόσμια ειρήνη».

…Το τάντρα Kalachakra αποτελεί ένα περίπλοκο μαγικό σύστημα. Μύηση και διδασκαλία γίνονται μεταξύ άλλων μέσω mandalas που κατασκευάζονται από άμμο. Οπουδήποτε εμφανίζεται ο Δαλάι Λάμα, λαμαϊστές μοναχοί δημιουργούν mandalas από άμμο. Κατά την κατασκευή τους το κοινό μπορεί να θαυμάσει αυτά τα εξαιρετικά αριστουργήματα τέχνης, αλλά τι σημαίνουν πραγματικά; Η κατασκευή ενός mandala αποτελεί μία πράξη πολιτικής και μαγείας. Ένας δάσκαλος του τάντρα μέσω του μαγικού αυτού διαγράμματος είναι ικανός να καταλάβει «ενεργειακά» τον τόπο της κατασκευής και τον αντίστοιχο περίγυρο. Οι άνθρωποι που βρίσκονται μέσα στην περιοχή ισχύος ενός mandala επηρεάζονται από την ενέργειά του και χειραγωγούνται συνειδησιακά από αυτό. Άρα ένα mandala του Kalachakra (kala σημαίνει μαύρο και chakra τροχός, κύκλος) συνιστά έναν αποκρυφιστικό τίτλο ιδιοκτησίας με τον οποίο στηρίζεται η κυριαρχία σε μία συγκεκριμένη περιοχή.

Αφού κατασκευάσουν το μαγικό κύκλο του mandala καλούν τους θιβετιανούς θεούς (και δαίμονες) να κατοικήσουν στο «παλάτι του mandala». Έτσι το mandala παίρνει ενέργεια από αυτές τις θεότητες. Όταν ένα mandala (ή κοσμόγραμμα) καταλάβει μία γεωγραφική περιοχή, σύμφωνα με το βουδιστικό σκεπτικό την μετατρέπει σε ένα ιερό κέντρο της βουδιστικής κοσμολογίας. Αυτό σημαίνει ότι στη συνέχεια οι κάτοικοι της περιοχής γίνονται υποτελείς με τη μέθοδο της μαγείας.

Στο τέλος το mandala που είναι κατασκευασμένο από άμμο καταστρέφεται. Τούτο σημαίνει ότι η ενέργεια των θεών που κατοικούν στο mandala μεταβιβάζεται τώρα στον γκουρού, στο μοναχό ή στον λάμα. Με άλλα λόγια, σύμφωνα με τη λογική του ταντρισμού αυτό το πρόσωπο παίρνει στα χέρια του την πνευματική εξουσία σε όλη την αντίστοιχη περιοχή. Με τις τελετές κατασκευής ενός mandala πόλεις και χωριά σε όλον τον κόσμο περνούν με αυτόν τον τρόπο υπό την πνευματική εξουσία του Δαλάι Λάμα. «Σκοπός του τάντρα Kalachakra είναι η εγκαθίδρυση μίας ανδροκεντρικής, αντιδημοκρατικής, δεσποτικής, μοναχικής πολιτείας με έναν μοναδικό ηγέτη τον βούδα Adi». (Trimondi)

Ο Δαλάι Λάμα επιχειρεί, όπως υπαγορεύει η ταντρική τελετουργία, μεθερμηνεύοντας και αλλάζοντας την έννοια των άλλων θρησκειών να τις ενσωματώσει στο σύστημα του ΘΒ, αλλά δεν κάνει ποτέ το αντίθετο. Αυτό το κάνει συστηματικά σε οικουμενιστικές εκδηλώσεις και συναντήσεις με άλλες θρησκείες ή με επιστήμονες και σε συνέδρια. (Trimondi σελ. 745)

O Georg Schmid, ειδικός των θρησκειών και των αιρέσεων, σχολιάζει ως εξής το βιβλίο των Trimondi: «Ο Herbert και η Mariana Roettgen, το συγγραφικό ζεύγος με το ψευδώνυμο Trimondi, ξυπνάει απότομα το κοινό που έχει τυφλωθεί από το μοντέρνο μύθο του Θιβέτ. Έτσι διαλύει το νοσταλγικό όνειρο της κοινής γνώμης για το ΘΒ που [υποτίθεται ότι] είναι ειρηνικός σε όλα, δεν ασκεί ποτέ βία, είναι φιλικός προς τις γυναίκες και μεταμορφώνει όλες τις σκοτεινές δυνάμεις στον άνθρωπο σε φωτεινή ενέργεια. Στο 800 σελίδων βιβλίο τους παρουσιάζουν τις σκοτεινές, αποκρυφιστικές,σεξουαλικο-μαγικές, σεξιστικές, φασιστοειδείς, πολεμόφιλες και πολιτικά ολοκληρωτικές πλευρές του ΘΒ. Αυτές τις πλευρές, που σταδιακά γίνονται όλο και πιο γνωστές και στη Δύση, οι Trimondi τις συνδέουν με ένα από τα βασικά κείμενα του ΘΒ, το τάντρα Kalachakra.

Οι σκοτεινές πλευρές του ΘΒ δεν είναι τυχαία γεγονότα στην ιστορία μίας πνευματικότητας κατά τα άλλα απολύτως ειρηνικής. Αντίθετα αποτελούν συνεπή εκδήλωση μίας θρησκείας και μίας κουλτούρας που όχι μόνο δεν ήθελε ποτέ να μεταμορφώσει το σκοτάδι σε φως, αλλά επιπλέον παραχωρεί στο σκοτάδι επικίνδυνη δύναμη.

Οι Δυτικοί με τη ρομαντική τους ιδέα για το Θιβέτ δεν καταλαβαίνουν τις εκρήξεις βίας στο περιβάλλον του ΘΒ και του Δαλάι Λάμα. Αρκεί να σκεφτεί κανείς τον πολυαίματο πόλεμο ανάμεσα σε κοκκινοσκούφηδες και κιτρινοσκούφηδες μοναχούς που έχει ακόμη σήμερα συνέπειες, την υπόθεση Shugden [δολοφονημένος λάμα, αντίπαλος του Δαλάι Λάμα σ.τ.μ.], τη συνεχιζόμενη έριδα για το ποιος είναι η αληθινή ενσάρκωση του νέου karmapa, την υποστήριξη του Δαλάι Λάμα προς τον Ιάπωνα αιρεσιάρχη [και εγκέφαλο της επίθεσης με τοξικά αέρια στο μετρό του Τόκιο σ.τ.μ.] Shoko Asahara ή τις μιλιταριστικές φιλοδοξίες των αδερφών του Δαλάι Λάμα. Όλα αυτά τα «παράλογα» περιστατικά δεν είναι κεραυνός εν αιθρία, χωρίς προϊστορία και χωρίς συνέχεια… και θα τα καταλάβουμε μόνο αν ασχοληθούμε πιο ρεαλιστικά με τη θιβετιανή θρησκεία, η οποία όπως κάθε άλλη έχει φωτεινές και σκοτεινές πλευρές».

Ο Βαλντφογκελ-Φράι αναφέρει συγκλονιστικά παραδείγματα που θεμελιώνουν την κριτική του για το λαμαϊσμό. Έτσι παραθέτει τη μαρτυρία ενός άλλου θεολόγου, πολυταξιδεμένου και με διεθνή δραστηριότητα, του Φλόριαν Μπερτς:

«Στην Uzzain, μία πόλη με χίλιους ναούς και μία από τις τέσσερις ιερές πόλεις της Ινδίας, πριν λίγο καιρό προσηλυτίστηκε στο χριστιανισμό ένας saddhu (στα ινδικά σοφός). Αυτός μας οδήγησε στους κύκλους των σχολών των saddhu. Την πρόσβαση μας την εξασφάλισε ένα μάντρα γνωστό μόνο στους μυημένους. Σε πολλές σχολές των saddhu η χρήση του σεξ παίζει έναν κεντρικό ρόλο στην υπηρεσία της μαγείας. Πρόκειται για τελετουργίες που προέρχονται από την περιοχή στα σύνορα μεταξύ Ινδίας, Νεπάλ και Θιβέτ. Γνωρίσαμε έναν saddhu που μας διηγήθηκε πως αποκτά τις μαγικές δυνάμεις του. Παραλαμβάνει πτώματα νεαρών γυναικών κι αφού κόψει και φάει τα στήθη τους, έπειτα καίει τη σορό τους. Επίσης μας οδήγησαν σε έναν υπόγειο λαβύρινθο από σπήλαια που ανήκει σε ένα ashram. Από μακριά κιόλας μυρίσαμε τη μυρωδιά από καμένο ανθρώπινο κρέας. Αφού κατεβήκαμε αρκετές σκάλες αντικρίσαμε ένα μέρος όπου καίγονταν πτώματα. Αυτός ο saddhu πρώτα τελεί μία νεκροφιλική συνουσία με τα πτώματα νεαρών γυναικών, ύστερα τα καίει και αλείφει το σώμα του με τις στάχτες. Εκτός αυτού γνωρίσαμε έναν ιερέα από μία άλλη σχολή. Αυτός σκοτώνει με τη μαγεία εξ αποστάσεως, χρησιμοποιώντας μαλλιά του θύματος. Προσφέρει δε κατά παραγγελία τις υπηρεσίες του σε όποιον το θέλει. Μεταξύ άλλων μας έδειξε μία λίστα με όλους εκείνους που είχε σκοτώσει με αυτόν τον τρόπο».

Όσον αφορά τις συζητήσεις που γίνονται στη Δύση για το αν πρέπει να ερμηνεύονται κυριολεκτικά ή συμβολικά τα κείμενα ταντρικής λατρείας, ο Baertsch λέει ότι η ωραιοποίηση και η αποσιώπηση του κακού αποτελεί τυπικό φαινόμενο της Δύσης που δεν θέλει να δει την αλήθεια, ενώ σε χώρες όπως η Ινδία, το Νεπάλ, το Μπουτάν ή το Θιβέτ είναι μία υπαρκτή πραγματικότητα που δεν ξενίζει κανέναν.

Ο Βαλντφογκελ-Φράι καταρρίπτει επίσης το διαδεδομένο ισχυρισμό ότι ο βουδισμός δεν επιδιώκει τον προσηλυτισμό ξένων πιστών:

«Από το 1975 ο ΘΒ επιχειρεί να κατακτήσει την Ευρώπη και τη Β. Αμερική. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιεί επίσης καθαρά μαγικές πρακτικές. Συνήθως αυτές οι τελετές γίνονται στο πλαίσιο «πολιτιστικών» εκδηλώσεων… Με τελετουργικά τυπικά και οικοδομήματα καταλαμβάνονται «ενεργειακά» περιοχές στη Δύση …[Εκτός από mandala], κατασκευάζονται stupas (βουδιστικοί ναοί) που έχουν αποστολή να παράγουν θετική ενέργεια για την εξάπλωση της βουδιστικής διδασκαλίας στη συγκεκριμένη χώρα.

Τέλος, στην ίδια χώρα θάβονται σε επιλεγμένες τοποθεσίες «αγιασμένα δοχεία». Αυτό γίνεται πάντοτε σε τόπους με ιδιαίτερη ιστορική και οικονομική σημασία της εκάστοτε χώρας, έτσι ώστε ο προσηλυτισμός στο ΘΒ να έχει εκεί τις μεγαλύτερες δυνατότητες (power impact) σύμφωνα με τη βουδιστική αντίληψη.

Αυτό που μας πουλούν σαν εξωτικό φολκλόρ, στην πραγματικότητα αποτελεί μία κατοχή με μαγικά μέσα που προετοιμάζει το έδαφος για το «λαμαϊστικό ντάρμα».

Όσο κι αν θέλουν να μας καθησυχάσουν υποστηρίζοντας το αντίθετο, τα τελετουργικά, τα λατρευτικά αντικείμενα και η φιλοσοφία του Θιβέτ μιλούν μία σαφή γλώσσα. Ένα ισχυρό λόμπυ εκμεταλλεύεται τη συμπάθεια των Ευρωπαίων για τον καταπιεσμένο θιβετιανό λαό προκειμένου να προωθήσει το ταντρικό όραμα της βουδιστικής παγκόσμιας κυριαρχίας.

… Πολλά πράγματα στη φιλοσοφία του ΘΒ είναι διεστραμμένα, βάναυσα και μισάνθρωπα. Και αυτό το ζήτημα πρέπει να συζητηθεί ανοικτά, έστω κι αν εκείνοι που ασκούν κριτική σε αυτόν το δαιμόνιο μηχανισμό αντιμετωπίζονται με περιθωριοποίηση, ύβρεις, απειλές, στιγματίζονται ως συκοφάντες, μισαλλόδοξοι φονταμενταλιστές ή συνωμοσιολόγοι.

Εάν θα κατάφερνε ο ΘΒ με την αυθεντική μορφή του να ριζώσει στην Ευρώπη, θα μας απειλούσε μία νέα εποχή βαρβαρότητας. Γι’ αυτό οφείλουμε να αντιπαρατάξουμε αποφασιστικά και χωρίς εσφαλμένη αιδώ τις καλύτερες αρετές της Δύσης: το Δεκάλογο, το Ευαγγέλιο για τη θεόδοτη λύτρωση και για την αγάπη του πλησίον και – εξίσου σημαντικές – τις θεμελιακές αξίες της δημοκρατίας. Όποιος θεωρεί αυτήν τη στάση μισαλλόδοξη ή φονταμενταλιστική, δεν έχει καταλάβει ακόμη το πραγματικό ποιόν του θιβετικού ταντρισμού.

Οι Trimondi έχουν επανειλημμένα απευθύνει επιστολές προς το Δαλάι Λάμα δημοσίως ζητώντας του εξηγήσεις για συγκεκριμένα ζητήματα. Οι ερωτήσεις αυτές έχουν δημοσιευτεί με τον τίτλο «Οκτώ ερωτήσεις προς τον XIV Δαλάι Λάμα για το τάντρα Kalachakra» και μπορεί να τις διαβάσει ο καθένας και στα αγγλικά στο www.trimondi.de.

Με αγωνία περιμένουν ακόμη την απάντηση του Δαλάι Λάμα. Γιατί μόνον έτσι θα αποσαφηνιστεί το αν ο Δαλάι Λάμα παίζει ένα διπλό ρόλο, όπου εδώ εμφανίζεται ως ανεκτικός, φωτισμένος, απλός μοναχός, ενώ εκεί ως αυταρχικός θεός-βασιλέας της βουδοκρατίας στη μονοκρατορία Shambhala. Όσο αυτά τα σημεία δεν παίρνουν μία σαφή απάντηση, οι δραστηριότητες του ΘΒ δείχνουν προς αυτήν την κατεύθυνση που έδειξε αυτό το βιβλίο».

Είναι δύσκολο να πιστέψει κάποιος ότι όλα αυτά είναι αλήθεια, αλλά πρέπει να παρουσιαστούν, ώστε να υπάρχει ολοκληρωμένη πληροφόρηση. Γεγονός είναι ότι ανάλογες κριτικές δημοσιεύσεις συμβάλλουν στο να ανοίξει δημόσια συζήτηση κι έρευνα για την αλήθεια. Εδώ ας αναφερθεί το ενδιαφέρον βιβλίο του Wolfgeng Eggert, που παρουσιάζει τις σκοτεινές εσχατολογικές επιδιώξεις για έναν Αρμαγεδδώνα που εμπνέει φονταμενταλιστές στον ιουδαϊσμό, στον χριστιανισμό και στο θιβετανικό βουδισμό.